سایت دانشجو سرا

چكيده

همسانی و شباهت قوانین داوری داخلی با مقررات داوری بین‎المللی، موجب به حداقل رسیدن اختلافات و افزایش رغبت بازرگانان به حل‌وفصل امور از طریق داوری گردیده است؛ و یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌های اعمال نظارت قانوني بر آراي داوري، رسيدگي به درخواست ابطال رأی داور است تا از صدور حکم نادرست پیشگیری گردد، لذا بررسی موارد و جهات ابطال رأی داور و بررسی مصادیق مشابه و مختلف موارد ابطال در حقوق ایران و مقررات آنسیترال و آشنایی با مکانیسم این ابطال جهت سلامت امر داوری ضروری می‎نماید.

این تحقیق متشکل از سه فصل است که در فصل اول به کلیات و مفاهیم پرداخته می‌شود. در فصل دوم موارد متشابه و مختلف ابطال رأی داوری که در حقوق ایران و قانون نمونه آنسیترال تصریح‌شده موردبررسی قرارگرفته و در ادامه با توجه به اینکه در قواعد داوری آنسیترال اشاره‌ای به موارد ابطال رأی داوری نشده است با بررسی مواد این قواعد، موارد ابطال استنتاج و با حقوق ایران مطابقت داده‌شده است. در فصل سوم نیز چگونگی و فرایند ابطال و مرجع صالح در ابطال رأی داوری موردبررسی شده و در آخر آثار ابطال بیان‌شده است.

مرجع صالح جهت رسيدگي به دعوي ابطال رأي در قانون آئين دادرسي مدني ایران دادگاهي است كه دعوي را به داوري ارجاع كرده و يا صلاحيت رسيدگي به اصل دعوي را دارد و در قانون داوري تجاري بين‏المللي ایران دادگاه عمومي واقع در مركز استاني است كه مقر داوري در آن قرار دارد و تا زماني كه مقر داوري مشخص نشده است دادگاه عمومي تهران است و در داوری‌های بين‏المللي که بر طبق قواعد داوري آنسيترال صورت گرفته است تنها دادگاه كشوري كه رأي منسوب به آن و متعلق به داوري آن كشور است و ازلحاظ آن كشور رأي داخلي به‌حساب مي‏آيد صلاحيت رسيدگي به دعوي ابطال رأي داور را دارد.

واژگان كليدي: داوری، ابطال رأی داوری، مقررات داوري آنسيترال، دادگاه صالح، فرایند رسیدگی

 

 

فصل اول : کلیات و مفاهیم

1. 1. مبحث اول: کلیات.. 2

1. 1. 1. معرفی مسئله. 2

1. 2 بیان اهمیت موضوع. 3

1. 3 پیشینه تحقیق. 4

1. 4. سؤال اصلی تحقیق. 5

1. 5. سؤالات فرعی تحقیق. 5

1. 6. فرضیه اصلی تحقیق. 5

1. 7. فرضیه های فرعی تحقیق. 5

1. 8. روش تحقیق. 6

1. 9. محدودیت‎های پژوهش.. 6

2. مبحث دوم: مفاهيم6

2. 1 گفتار اول: داوری.. 6

2. 1. 1 معنای لغوی داوري.. 6

2. 1. 2 مفهوم حقوقی داوري.. 7

2. 1. 3 داوری در فقه. 9

2. 1. 4 داوري تجاري.. 10

2. 1. 5 داوري تجاری بين‌المللي. 11

2. 1. 6 داوري بين‌المللي در حقوق ايران. 12

2. 1. 7 داوری بین‌المللی در مقررات آنسیترال. 13

2. 1. 8 اهمیت داوري بين‏المللي. 14

2. 1. 9 اقسام داوری.. 16

2. 1. 9. 1 داوري سازماني. 16

2. 1. 9. 2 داوري موردي يا اختصاصي. 17

2. 2 گفتار دوم: مفهوم ابطال و بطلان رأی داوری.. 17

2. 2. 1 ابطال. 17

2. 2. 2 بطلان. 17

2. 2. 3 تفاوتهای مفهومی بطلان و ابطال. 17

گفتار سوم : داوری تجاری بین الملل از نگاه فقه اسلامی. 18

3. 1. جواز و نفوذ داوری در فقه اسلامی. 19

3. 2. قلمرو داوری در فقه اسلامی. 20

3. 3. میزان لزوم رای و قراداد داوری.. 21

3. 4. شرایط داور در فقه اسلامی. 22

3 مبحث سوم: تا ریخچه ابطال رأی داوری.. 24

3. 1 تاریخچه داوری و ابطال رأی داوری در حقوق ایران. 24

3. 2. تا ریخچه داوری و ابطال رأی داوری در آنسیترال. 26

 

فصل دوم :مصادیق ابطال رأی داوری تجاریدر حقوق ایران ومقررات داوری آنسیترال

مقدمه:31

1 مبحث اول: ابطال رأی داوری تجاری در حقوق ایران و قانون نمونه آنسیترال. 31

1. 1 گفتار اول: موارد ابطال رأي داور. 34

1. 1. 1. فقدان اهليت طرفين. 36

1. 1. 2. بي‏اعتباري موافقتنامه داوري.. 38

1. 1. 3 عدم رعايت مقررات در خصوص ابلاغ اخطاريه‏ها40

1. 1. 4 عدم توفيق درارائه دليل و مدارك پرونده40

1. 1. 5 خروج داور از حدود اختيار. 41

1. 1. 6 تشكيل هيات داوري برخلاف قواعد42

1. 1. 7 رأي مؤثر داور جرح شده43

1. 1. 8 صدور رأي بر مبناي سند مجعول. 47

1. 1. 9 یافتن مدارک جدید مبنی بر حقانیت معترض پس از صدور رأی.. 48

1. 1. 10 پایان مهلت درخواست ابطال رأي داوري.. 49

1. 2 گفتار دوم: بطلان ذاتی رأی داوری.. 50

1. 2. 1 بند اول: تفاوت ماده 33 و ماده 34 قانون داوري تجاري بين‏المللي. 50

1. 2. 2 بند دوم: مواردی که رأی داوری بطلان ذاتی دارد50

1. 2. 2. 1 موضوع اختلاف به موجب قوانين ايران غيرقابل ارجاع به داوري باشد.51

1. 2. 2. 2 مخالفت با نظم عمومي يا اخلاق حسنه و يا قواعد آمره52

1. 2. 2. 3 آراي مربوط به اموال غيرمنقول. 53

1. 3 گفتارسوم: اصل 139 قانون اساسی و ابطال رأی داوری.. 54

1. 3. 1 بند اول: ابطال رأی داوری در اصل 139 قانون اساسی. 56

1. 3. 1. 1 تفاسير اصل 139 قانون اساسي ايران. 57

1. 3. 1. 1. 1 نظريه تفسير مضيق اصل 139 ق.ا.57

1. 3. 1. 1. 2 نقد و بررسي نظريه تفسير مضيق. 61

1. 3. 1. 1. 3 نظريه كميته بررسي تفسير بيانيه الجزاير. 63

1. 3. 1. 1. 4 نقد و بررسي نظريه كميته تفسير بيانيه الجزاير. 64

1. 3. 1. 1. 5 نظريه تفسير اصل 139 ق.ا. بر مبناي نمايندگي. 66

1. 3. 1. 1. 6 نقد و بررسي نظريه نمايندگي. 67

1. 3. 1. 1. 7 نظريه تفسير اصل 139 ق.ا. بر مبناي عدم اهليت.. 68

1. 3. 1. 1. 8 نقد و بررسي نظريه عدم اهليت.. 69

1. 3. 1. 1. 9 نظریه مشروط بودن قابليت ارجاع امر داوري.. 70

1. 3. 1. 2 نقد و بررسي تفاسير مربوط به اصل 139 ق.ا73

1. 3. 1. 3 نتيجه بررسي نظرات در رابطه با اعتبار قرارداد داوري موضوع اصل 139 ق.ا76

1. 3. 2 بند دوم: دعاوي نفتي. 77

2 مبحث دوم: بررسی موارد ابطال رأی داوری در قواعد داوری آنسیترال و حقوق ایران. 79

2. 1 گفتار اول: قواعد داوری آنسیترال. 79

2. 1. گفتاراول: موارد ابطال راي داوري.. 82

2. 1. 1 عدم رعايت قانون حاكم بر داوري.. 82

2. 1. 1. 1 قانون شكلي حاكم بر داوري.. 83

2. 1. 1. 2 قانون ماهوي حاكم بر داوري.. 84

2. 1. 2 عدم رعایت اصول اجباري داوري.. 87

2. 1. 2. 1 اصول رفتار مساوي با طرفين. 87

2. 1. 2. 2 عدم رعايت اصل ابلاغ به موقع. 88

2. 1. 2. 3 عدم رعايت اصل حق دفاع. 91

2. 1. 3 فقدان صلاحيت يا تجاوز از حدود صلاحيت.. 92

2. 1. 4 وجود بي‌نظمي در تشريفات رسيدگي. 94

2. 1. 5 عدم توجيه رأي.. 95

2. 2 گفتار دوم: احکام تکمیلی. 96

2. 2. 1 احكام تكميلي طبق قواعد داوري آنسيترال. 97

2. 2. 2 احكام تكميلي در قانون داوري تجاري بين‌المللي. 97

2. 2. 3 احكام تكميلي در قانون آئين دادرسي مدني. 98

 

فصل سوم : چگونگی ابطال رأی داور و مرجع صالح جهت رسيدگي به دعوي ابطال

1 مبحث اول: چگونگی ابطال رأی داوری.. 100

1. 1 گفتاراول: اعتراض به رأی داوری.. 100

1. 2 گفتاردوم: مقررات شكلي در دعوي ابطال راي داور( در بیانیه الجزایر)102

1. 2. 1 اشكال اعتراض عليه احكام داوري.. 103

2 مبحث دوم: مرجع صالح رسیدگی به ابطال رأی داوری.. 104

2. 1 گفتاراول: دادگاه صالح جهت رسيدگي به دعوي ابطال رأي داوري.. 104

2. 1. 1 دادگاه صالح رسيدگي طبق مقررات قانون داوري تجاري بين‌الملل ایران. 104

2. 1. 2 دادگاه صالح رسيدگي به دعوي ابطال رأي داور طبق مقررات اتاق ايران. 105

2. 1. 2. 1 در خصوص اختلافات تجاري داخلي ارجاع شده به اتاق بازرگاني. 105

2. 1. 2. 2 در خصوص اختلافات تجاري بين‌المللي ارجاع شده به مركز داوري اتاق ايران. 106

2. 1. 2. 3 مرجع صالح رسيدگي به دعوي ابطال رأي داور طبق مقررات قواعد داوري آنسيترال 106

2. 1. 3 دادگاه صالح جهت رسيدگي به دعوي ابطال رأي داوري در قانون آيين دادرسي مدني. 109

2. 1. 3. 1 دادگاه ارجاع كننده دعوي به داوري.. 109

2. 1. 3. 2 دادگاه صالح جهت رسيدگي به اصل دعوي.. 109

2. 2 گفتاردوم: رعايت مقررات شكلي در دعوي ابطال رأي داور. 110

2. 2. 1 قانون داوري تجاري بين‌المللي. 110

2. 2. 2 مقررات شكلي در قانون آيين دادرسي مدني. 112

2. 2. 3 گفتار سوم: مستندات درخواست ابطال. 113

3 مبحث سوم: آثار ابطال رأی داوری.. 113

3. 1 گفتار اول: آثار اعتراض به رأی داوری.. 114

3. 2 گفتار دوم: آثار ابطال رأي داوري.. 115

3. 2. 1 امکان ارجاع مجدد اختلاف به داوري.. 116

3. 2. 2 قابلیت اجرای آرای داوری ابطال شده117

3. 2. 2. 1 اثر فراسرزمینی حکم تعلیق یا ابطال (دیدگاه سنتی و کلاسیک)118

3. 2. 2. 2 اثر سرزمینی حکم تعلیق یا ابطال (دیدگاه جدید)121

 

فصل چهارم : نتیجه گیری

نتيجه‏گيري.. 125

پیشنهادات.. 132

 

منابع و مآخذ133