سایت دانشجو سرا

 

عنوان صفحه

چکیده............................................................................................................................................................1

طرح تحقیق...................................................................................................................................................2

 

فصل اول بررسی شرایط تشکیل قراردادهای الکترونیکی

مقدمه.............................................................................................................................................................6

1-1-قصد طرفین..........................................................................................................................................7

1-1-1- معنا و مفهوم قصد و رضا..............................................................................................................8

1-1-1-1-رضا..............................................................................................................................................8

1-1-1-2-قصد..............................................................................................................................................8

1-2-معنا و مفهوم داده پیام...........................................................................................................................9

1 -2-1-اعتبار داده پیام در ایجاد ماهیت حقوقی..........................................................................................9

1-2-2- انواع بهره گیری از داده پیام..........................................................................................................10

1-2-2-1- انتقال صرف اطلاعات ازطریق داده پیام..................................................................................10

1-2-2-2- انتقال اطلاعیه های یکجانبه ....................................................................................................10

1-2-2-3- داده پیامهای تشکیل قرارداد ....................................................................................................10

1-2-3-اعلام اراده طرفین از طریق داده پیام...............................................................................................11

1-2-3-1- انعقاد قرارداد از طریق پست الکترونیکی واتاق گفتگو.............................................................11

1-2-3-2- انعقاد قرارداد از طریق وب سایت............................................................................................12

1-2-4-ایجاب و قبول از طریق داده پیام....................................................................................................12

1-3-اهلیت ................................................................................................................................................12

1-3-1- معنا و مفهوم لغوی........................................................................................................................13

1-3-2- معنا و مفهوم اصطلاحی................................................................................................................13

1-3-2-1- اهلیت تمتع..............................................................................................................................13

1-3-2-2- اهلیت استیفاء...........................................................................................................................14

1-3-2-احراز اهلیت در قراردادهای الکترونیکی.......................................................................................17

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

 

1-4-مورد معامله.......................................................................................................................................21

1-4-1- معنا و مفهوم مورد معامله.............................................................................................................22

1-4-2- مورد معامله در قراردادهای الکترونیکی........................................................................................22

1-4-2-1-اشکال مختلف موضوع مورد معامله..........................................................................................23

1-4-2-2- خصوصیات موضوع مورد معامله.............................................................................................24

1-5- مشروعیت جهت معامله....................................................................................................................26

1-5-1- معنا و مفهوم مشروعیت جهت معامله..........................................................................................26

1-5-2- مشروعیت جهت به طور کلی.......................................................................................................26

1-5-3- مشروعیت جهت معامله در قراردادهای الکترونیکی............................................................27

 

فصل دوم ایجاب و قبول از طریق داده پیام

مقدمه...........................................................................................................................................................30

2-1- اطلاعات لازم برای نمایش در وب سایت ها جهت انعقاد قراردادها................................................32

2-2- معنا و مفهوم ایجاب..........................................................................................................................32

2-2-1- تعریف ایجاب...............................................................................................................................32

2-3- امکان انجام ایجاب و قبول از طریق داده پیام...................................................................................33

2-3-1- امکان انجام ایجاب از طریق داده پیام...........................................................................................34

2-3-2- طرق اعلام ایجاب در ارتباطات الکترونیکی.................................................................................35

2-3-3- وصول ایجاب به مخاطب.............................................................................................................36

2-3-4- زمان انجام ایجاب و مدت اعتبار آن.............................................................................................37

2-3-5- ایجاب متقابل.................................................................................................................................39

2-3-6- دعوت به معامله...........................................................................................................................40

2-4- قبول................................................................................................................................................41

2-4-1- معنا و مفهوم قبول........................................................................................................................41

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

2-4-2- تعریف قبول.................................................................................................................................41

2-4-3- نحوه ی ابراز قبول در قراردادهای الکترونیکی............................................................................42

2-4-4- تطابق قبول با ایجاب....................................................................................................................46

2-4-5- عدول از قبول پس از ارسال در قراردادهای الکترونیکی..............................................................49

2-4-6- زمان و مکان تحقق قبول..............................................................................................................50

2-5- مقررات ایجاب و قبول از طریق داده پیام..........................................................................................51

2-5-1- انتساب داده پیام............................................................................................................................51

2-5-1-1- مواردی که داده پیام به اصل ساز منسوب است.......................................................................52

2-5-1-2- مواردی که داده پیام از سوی اصل ساز ارسال شده تلقی می شود...........................................52

2-5-1-3- ارسال داده پیام از سوی غیر اصل ساز.....................................................................................52

2-5-1-4- استقلال داده پیام ارسال شده در انتساب به مخاطب................................................................53

2-5-2- تصدیق دریافت داده پیام...............................................................................................................53

2-5-2-1- تصدیق شرط شده....................................................................................................................53

2-5-2-2- تصدیق شرط نشده...................................................................................................................54

2-5-3 - روش تصدیق..............................................................................................................................54

 

فصل سوم زمان و مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی

مقدمه.........................................................................................................................................................56

3-1 - تعیین زمان و مکان تشکیل قرارداد به طور کلی..............................................................................57

3-1-1-در صورت وجود توافق طرفین.....................................................................................................57

3-1-2-نبود توافق بین طرفین....................................................................................................................57

3-2- اهمیت تشخیص زمان و مکان وقوع عقد.........................................................................................58

3-2-1- زمان عقد( اهمیت تشخیص)........................................................................................................59

3-2-2- مکان عقد(اهمیت تشخیص)........................................................................................................60

 

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

3-2-2-1-سطح ملی.................................................................................................................................60

3-2-2-2- سطح بین المللی......................................................................................................................61

3-3- زمان تشکیل قراردادهای الکترونیکی................................................................................................61

3-3-1- قاعده ارسال.................................................................................................................................62

3-4- اعمال قاعده ارسال و وصول از طریق ابزارهای الکترونیکی.............................................................64

3-5- تعیین زمان تحقق ارسال و وصول قبول از دیدگاه قوانین تجارت الکترونیکی.................................66

3-6- مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی................................................................................................69

3-6-1-مکان ارسال و دریافت داده پیام و ارتباط الکترونیکی...................................................................70

3-6-1-1-مکان ارسال داده پیام و ارتباط الکترونیکی...............................................................................70

3-6-1-2-مکان دریافت داده پیام و ارتباط الکترونیکی...................................................................72

فصل چهارم اسناد و ادله الکترونیکی و اعتبار آنها

مقدمه.........................................................................................................................................................74

4-1-تعریف سند.......................................................................................................................................75

4-2- شناسایی و پذیرش اسناد الکترونیکی..............................................................................................75

4-3- اعتبار اسناد الکترونیکی...................................................................................................................76

4-3-1- شرایط فنی لازم برای اسناد الکترونیکی......................................................................................78

4-3-2- ارزش حقوقی و اثباتی اسناد الکترونیکی....................................................................................78

نتیجه..........................................................................................................................................................81

فهرست منابع.............................................................................................................................................82

چکیده انگلیسی..........................................................................................................................................85

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

 

امروزه با پیشرفت های عظیم درزمینه ی فناوری های نو بویژه فناوری اطلاعات که نمونه ی بارزآن اینترنت می باشد ارتباط بین انسان ها آن چنان سریع و راحت شده که می توان با فشاردادن یک دکمه به هر نقطه از جهان سفر کردیا به دیدن شخصی درآنسوی جهان رفت وبا او درارتباط بود و اینکه بدون شناخت افراد آنها را با توجه به کشور یا شغل و حرفه شان پیدانمود گویی جهان دهکده ای کوچک و حتی کوچک ترازآن گویی جهان خلاصه شده در صفحه ی نمایشگر رایانه ی شما یا گوشی همراهتان!

دراین جهان کوچک کسانی که ازاین امکان به نحو مطلوب استفاده نموده وهمگام وهمراه باآن تغییرمی کنند در شمار بهترین ها هستند.چه آنهایی که ازاین ابزاردر راه آموزش انتقال و حاکم کردن فرهنگ خود در جنبه های مختلف آن استفاده می کنند و چه آنهایی که ازآن در زمینه ی تجارت و کسب و کار استفاده می کنند.

آنچه در این تحقیق مورد نظر بوده بررسی چگونگی واصول حاکم برانعقادقراردادهای الکترونیکی و بررسی جنبه های حقوقی آن در کشور عزیزمان ایران و ایالات متحده آمریکا می باشد.

تشکیل قراردادهای الکترونیکی یکی ازمباحث مهم درتجارت الکترونیکی است. از نقطه نظر تاریخی تشکیل اولین قرارداد الکترونیکی به سال 1830 میلادی بر می گردد. زمانی که برای اولین بار از تلگراف برای انعقاد قرارداد استفاده شد. و باگسترش و پیشرفت ابزارهای الکترونیکی عرضه کنندگان کالاها و خدمات می توانند خارج از مرزهای کشور های خود به ارائه وفروش آنها دست بزنند.این امکان باعث به وجود آمدن بازارهای وسیع به گستردگی کره ی زمین شده است. فروشندگان و ارائه دهندگان شرایط خود و شرایط مربوط به کالا ها وخدمات وضوابط وشرایط مربوط به آن را اعلام کرده و به فروش آن اقدام می کنند.این بازار بزرگ را بازار الکترونیک می نامند. این بازاربزرگ به خریداران این اجازه رامی دهد که کالاها وخدمات مورد نیاز خود را درهرنقطه ی جغرافیایی پیدا کرده و بین ارائه دهندگان مختلف شخص موردنظر خودرا انتخاب کرده و آن را با قیمت و کیفیت مناسب در یک بازار نا محدود رقابتی در هر ساعت از شبانه روز خریداری کند. و این بدین معناست که خریداران خواه تاجر ویا مصرف کننده ی معمولی می توانند نیازمندی های خود را که به دلیل محدودیت مکانی و زمانی قادر به تهیه ی آنها نبودند به راحتی یک کلیک کردن سفارش و تهیه کنند. بر این اساس می توان گفت معملات الکترونیکی محصول پیدایش بازارهای الکترونیکی و ابزارهای ارتباطی جدید است.

 

 

 

 

با توسعه روز افزون معاملات الکترونیکی بررسی ابعاد حقوقی آن ضروری و دارای اهمیت فراوان است.

اگر تردیدهای حقوقی آن بر طرف نشود توسعه ی این بازار متوقف شده و علاقه مندان خود را از دست می دهد. این تردیدهاواختلافات باید بااستفاده ازاصول حقوقی وقوانین مربوط به قراردادهای سنتی ودر مواردی که موضوعی جدید بوجود آمده که با توجه به اصول وقوانین موجود قابل حمایت نبوده به قانون گذاری در این زمینه های خاص دست زد. همان گونه که قبل از این نیز در زمینه ی حقوق قراردادها که قراردادها ابتدا به صورت دیدارهای حضوری منعقد می شد و با به وجود آمدن ابزاهایی نظیر پست تلگراف و تلفن باعث به وجودآمدن قواعد جدیدی درزمینه ی حقوق قراردادها شد. در زمان کنونی نیز که ابزارهای جدید ارتباطی باعث به وجود آمدن دنیای جدیدی به نام دنیای مجازی شده باز هم دیگر بار نیاز به توسعه و تکوین حقوق قراردادها می باشد تا نیازهای حقوقی جامعه را در این زمینه برطرف نمودو راه را هرچه بیشتر برای استفاده از این ابزار هموار و تردیدها را در این زمینه برطرف نمود.

 

نتیجه:

نتیجه ای که از این مقدمه می توان گرفت این است که بحث در این زمینه این بحث نه تنها دارای فواید و نتایج نظری حقوقی می باشد بلکه دارای فواید عملی و تجاری نیز می باشد.

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

انعقاد قرارداد به صورت معتبر نخستين یکی از مباحث مهم در تجارت به صورت الکترونیکی می باشد. در بررسی این نوع از قرارداد بايد ديد كه قواعد عمومي حاكم بر قراردادها تا چه اندازه در اين سنخ از قرارداد می تواند مورد استفاده قرار گیردو این نوع از قرارداد چگونه تعریف شده است؟ و ماهیت قرارداهای الکترونیکی چیست؟ و وضع قانون تجارت الكترونيكي تا چه اندازه اين قواعد را تحت تأثير قرار می دهد؟ قرارداهای الکترونیک نیز همانند قرارداهای سنتی حاصل اجماع ایجاب و قبول است اما به دلیل وضعیت ویژه قراردادهای نخستین و اعلام اراده در فضای مجازی و بازیابی آنها این قراردادها دارای وضعیت خاصی نسبت به قراردادهای سنتی می باشند. برای این منظور اعتبار بيان اراده از طريق داده پيام و تعریف داده پیام از نظر قانون تجارت الکترونیکی ایران و ایالات متحده آمریکا چگونگي شكل گيري توافق دو اراده در قوانین دو کشور مورد بررسي قرار مي گيرد. از حيث اعتبار بيان اراده، بنابر اصل «رضايي بودن عقود» عقد به تراضي واقع شده است و رعايت تشريفات معين يا به كار گيري لفظ خاص، شرط صحت پيمان نمي باشد. بنابراين، مانعي در بيان الكترونيكي اراده وجود ندارد؛ اما مشكل هنگامي به وجود مي آيد كه بطور استثنا رعايت تشريفات معين شرط صحت عقد باشد؛ مثلاً «كتبي بودن» يا «ممضي بودن» اعلام اراده ضروري تلقي شود. از آنجا كه «داده پيام» نوشته و امضاء محسوب نمي گردد، قوانين تجارت الكترونيكي ناگزير شده اند كه داده پيام را در حكم «امضاء» و «نوشته» تلقي نمايند. از نظر شكل گيري توافق، قواعد عمومي حاكم بر قراردادها، تا حدي كه با ماهيت قراردادهاي الكترونيكي سازگار باشد، در اين سنخ از قراردادها نيز، اعمال مي گردد در خصوص ايجاب طبع ويژه قراردادهاي الكترونيكي اقتضاء دارد كه اعلامات مندرج در سايت ها،در مواردی ایجاب و در مواردی دعوت به ايجاب تلقي شوند .

واژهای کلیدی: قرارداد الکترونیکی- تجارت الکترونیکی - ایجاب الکترونیکی - قبول الکترونیکی

 

طرح تحقیق

الف) موضوع تحقیق و اهداف آن

در اینجا سعی بر این است که با بررسی اجمالی شرایط اعتبار قراردادهای الکترونیکی در ایران با نگاهی تطبیقی به قوانین ایالات متحده آمریکا به شناخت و بررسی قوانین موضوعه ایران در این ضمینه بپردازم. تا به این وسیله شباهت ها و تفاوت های احتمالی موجود شناسایی و مورد بررسی قرار گیرد تا از این طریق به بهبود و رفع معایب احتمالی موجود جایگاه تجارت الکترونیکی و اعتبار قراردادهای الکترونیکی نسبت به ایالات متحده آمریکا کمک شود. این پایان نامه در چهار فصل تدوین شده و به بررسی شرایط تشکیل قراردادهای الکترونیکی و بررسی ایجاب و قبول و شرایط آن در قراردادهای الکترونیکی و در ادامه به بررسی زمان و مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی و در فصل آخر نیز به بررسی اسناد الکترونیکی و اعتبار آن پرداخته می شود و در نهایت نتیجه گیری خواهد شد.

 

ب) روش تدوین مطالب و منابع تحقیق

با توجه به تطبیقی بودن این پایان نامه از منابع داخلی و خارجی استفاده شده است. روش کار این بوده است که به تناسب مباحث، ابتدا قواعد سنتی حاکم به صورت تطبیقی و فشرده مورد بررسی بحث قرار گرفته و نتیجه لازم ارائه شده است ، سپس همان موضوع در فضای مجازی طرح شده و با توجه به قوانین تجارت الکترونیکی و نتایج به دست آمده از مباحث حقوق سنتی مورد بررسی قرار گرفته است. اتخاذ چنین شیوه ای به سه دلیل است: اولا : خواننده محترم مروری بر مبانی سنتی داشته باشد و در ضمن مباحث از رجوع به کتب حقوقی سنتی بی نیاز باشد. ثانیا: با درک فضای حقوقی سنتی ، با ذهنی روشن ، مبانی حقوقی سنتی به فضای الکترونیکی اعمال شود تا میزان پاسخ گویی آن سنجیده شود. ثالثا: کسی که با دنیای حقوق آشنایی لازم را ندارد بتواند در فضای بحث و مبانی حقوقی آن قرار گیرد. در آخر هر بحث نیز در صورت لزوم خلاصه ای از مباحث مطرح شده و نتیجه گیری در همان بحث ارائه می شود.

در این میان ادعا نیست که همه حرفها دیده و شنیده شده است . اما تا جای ممکن دیدگاه ها بررسی شده و گلچینی از آنها ارائه شده است.

 

ج) ابعاد تحقیق و ساماندهی موضوع

این پایان نامه در چهار فصل تهیه شده که فصل اول به بررسی شرایط تشکیل قراردادهای الکترونیکی در چهار بخش با این عناوین: اول : قصد طرفین دوم: اهلیت در قراردادهای الکترونیکی سوم: مورد معامله چهارم: مشروعیت برای معامله می باشد. درفصل دوم به بررسی ایجاب و قبول در قراردادهای الکترونیکی در شش بخش به ترتیب: اول : امکان انجام ایجاب و قبول از طریق داده پیام دوم : اطلاعات لازم در وب سایت ها برای نمایش جهت انعقاد قراردادهای الکترونیکی سوم: دعوت به معامله چهارم : ایجاب پنجم: قبول ششم: مقررات ایجاب و قبول از طریق داده پیام پرداخته شده است . درفصل سوم به زمان و مکان تشکیل قراردادهای الکترونیکی در شش بخش به ترتیب اول، تعیین زمان و مکان تشکیل قرارداد به طور کلی دوم اهمیت تشخیص زمان و مکان وقوع عقد، سوم زمان تشکیل قراردادهای الکترونیکی، چهارم اعمال قاعده ارسال و وصول از طریق ابزارهای الکترونیکی پنجم، تعیین زمان تحقق ارسال و وصول قبول از دیدگاه قوانین تجارت الکترونیکی ششم، مکان تشکیل قرارداد های الکترونیکی پرداخته می شود. در فصل چهارم به بررسی اسناد وادله الکترونیکی و اعتبار آنها در سه بخش به ترتیب ، اول سند در مفهوم سنتی دوم، شناسایی و پذیرش اسناد الکترونیکی سوم، اعتبار اسناد الکترونیکی پرداخته می شود. و در پایان نتیجه گیری کلی ارائه می شود.

 

 

د ) سوالات تحقیق

سوال اصلی - شرایط اعتبار قراردادهای الکترونیکی در قانون ایران و آمریکا چیست؟

سوالات فرعی

1 – آیا شرایط اعتبار قراردادهای الکترونیکی همانند قرارداهای عادی تجاری است؟

2– آیا مقررات قانونی ایران در زمینه تجارت الکترونیکی کامل است؟

3-آیا مقررات قانونی ایران و آمریکا در زمینه قراردادهای الکترونیکی یکسان است؟

ه ) فرضیه های تحقیق

شرایط اعتبار قراردادهای الکترونیکی در ایران و آمریکا یکسان است.

شرایط اعتبار قراردادهای الکترونیکی در ایران و آمریکا یکسان نیست.

 

و ) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

با توجه به پيشرفت هاي الكترونيكي وافزايش مبادلات الكترونيكي در كشورهاي جهان قراردادهاي الكترونيكي در ايران چه اشكالاتي دارد وچگونه اشكالات را مي توان با بررسي اين قراردادها در ايالات متحده كه پيشرو در اين ضمينه مي باشد حل نمود.

ه) روش تحقیق

روش تحقیق در اینجا توصیفی تحلیلی است و در ابتدا به بیان موارد مطرح در قوانین دو کشور در ضمینه قراردادهای الکترونیکی پرداخته می شود و با توجه به نکات مطرح شده به تحلیل موارد مطرح موجود پرداخته می شود تا نقاط قوت و ضعف قوانین هر دو کشور در این ضمینه مشخص شود.