چكيده

بيمه عمر يکي از عقود مستحدثي است که در جهان پر مخاطره امروز ، با استقبال رو به افزايشي رو به رو است و در سطح خرد و کلان جامعه داراي ارزش افزوده مادي و معنوي مي باشد . آن چه در بيمه عمر داراي ارزش شايان توجه بوده و حق بيمه هاي پرداختي بيمه گذار در مقابل آن قرار مي گيرد ، تأمين و آرامش در برابر خطر فوت است که بيمه گر به بيمه گذار ارائه مي نمايد . راه حل تصحيح عقد بيمه عمر بر اساس ديدگاه توقيفي بودن عقود ، تطبيق آن با يکي از عقود معهود فقهي است و در اين راستا ، مسير تطبيق بيمه عمر با عقد ضمان و عقد صلح نسبت به ساير عقود ، هموارتر است .

بر مبناي ديدگاه عدم توقيفي بودن عقود نيز ، بيمه عمر به عنوان عقدي مستقل ، بر عمومات و اطلاقات ادله صحت عقود عرضه مي شود و در صورت بريء بودن از موانع صحت عقود ، مي توانيم حکم به صحت آن بنماييم . براي نيل به اين مهم ، ناگزير از رفع شبهه هايي مانند غرر و تعليق و ربا در بيمه عمر و ارائه راهکارهايي براي سازگاري بيمه عمر با مباني فقهي اماميه خواهيم بود .

 

کليدواژه‌ها: بيمه ، بيمه عمر ، فقه ، ضمان ، غرر

 

 

فهرست مطالب

 

مقدمه. 1

1- ضرورت تحقيق.. 1

2- سئوالات تحقيق.. 3

3- فرضيه‌ها3

فصل اول: كليات... 5

1-1- ماهيت بيمه. 7

1-1-1- تاريخچه بيمه. 8

1-1-2- معناي لغوي.. 10

1-1-3- معناي اصطلاحي.. 11

1-1-4- بيمه اشخاص.... 12

1-1-4-1- تاريخچه بيمه اشخاص.... 13

1-1-4-2- بيمه عمر. 14

1-1-4-2-1- تاريخچه بيمه عمر. 18

1-1-4-2-2- ارکان ببمه عمر. 18

1-1-4-2-3- انواع بيمه هاي عمر. 20

1-2- پيشينه تحقيق.. 26

فصل دوم: جايگاه فقهي عقد بيمه عمر. 31

2-1- نظريه توقيفي بودن عقود. 34

2-1-1- تطبيق بيمه عمر با عقود معهود فقهي بر فرض توقيفي بودن عقود. 37

2-1-1-1- بيمه عمر و ضمان. 37

2-1-1-2- بيمه عمر و صلح.. 46

2-1-1-3- بيمه عمر و هبه. 52

2-1-1-4- بيمه عمر و جعاله. 55

2-1-1-5- بيمه عمر و مضاربه. 58

2-1-1-6- بيمه عمر و حق عمري.. 63

2-2- نظريه عدم توقيفي بودن عقود. 66

2-2-1- استقلال عقد بيمه عمر بر فرض عدم توقيفي بودن عقود. 72

فصل سوم: اشکالات فقهي عقد بيمه عمر. 73

3-1- بيمه عمر و غرر. 75

3-1-1- معناي لغوي.. 76

3-1-2- معناي اصطلاحي.. 77

3-1-3- معامله غرري.. 78

3-1-4- چه نوع غرري موجب بطلان معامله است؟. 80

3-1-5- تحليل غرر در بيمه عمر. 81

3-2- بيمه عمر و تعليق.. 84

3-2-1- معناي لغوي.. 85

3-2-2- معناي اصطلاحي.. 86

3-2-3- بررسي ادله بطلان تعليق.. 87

1. اجماع. 87

2. امتناع تعليق انشاء. 88

3. منافات تعليق با تنجيز. 89

3-2-4- تحليل تعليق در بيمه عمر. 90

3-3- بيمه عمر و قمار. 91

3-3-1- معناي لغوي.. 92

3-3-2- معناي اصطلاحي.. 93

3-3-3- ادله حرمت قمار. 95

3-3-4- تحليل قمار در بيمه عمر. 97

3-4- بيمه عمر و شخصي بودن قراردادها99

3-4-1- تعهد به نفع ثالث در فقه. 100

3-4-2- تحليل تعهد به نفع ثالث در بيمه عمر. 103

3-5- بيمه عمر و ضمان مالم يجب... 105

3-5-1- ادله بطلان ضمان مالم يجب... 106

3-5-2- نقد ادله بطلان ضمان مالم يجب... 107

3-5-3- تحليل ضمان مالم يجب در بيمه عمر. 110

3-6- بيمه عمر و ربا111

3-6-1- معناي لغوي.. 112

3-6-2- معناي اصطلاحي.. 112

3-6-3- تحليل ربا در بيمه عمر. 114

نتيجه‌گيري.. 117

منابع و مآخذ. 119