بررسي مزيت نسبي در توليد و صادرات فرش دستباف ايران

  

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))

 

 

 

چكيده :

نقش و اهميت موضوع مزيت نسبي در طراحي سياست هاي تجاري كشورها و گزينش روندهاي مناسب توليد و صادرات كالا ، امري انكارناپذير است ؛ بطوريكه در حال حاضر بخش عمده اي از مباحثات و مذاكرات بين المللي در زمينة تجارت ، به ارائه راهكارهايي جهت رفع نواقص بازارها و هدايت بازارها به سمت وسوي بهره‌مندي از مزيت نسبي اختصاص يافته است . در اين ميان عوامل مختلفي در هر يك از مراحل توليد ، صادرات و تقاضاي كالا ، مزيت نسبي يك كشور را متأثر مي‌سازند و اين امر موجب ايجاد تغيير در جايگاه كشورها به لحاظ برخورداري از مزيت نسبي در عرصة بين المللي شده است . اين امر ما را بر آن مي دارد كه نسبت به بررسي مزيت نسبي كالاهاي توليدي - صادراتي در كشور اقدام نمائيم .

هنر-صنعت فرش دستباف از جمله صنايعي است كه طي سالهاي اخير شاهد نوسانات شديد در روند توليد و صادرات آن بوده ايم . بر همين اساس تحقيق حاضر سعي دارد ضمن معرفي شاخص هاي مختلف تعيين مزيت نسبي ، به اندازه گيري مزيت نسبي كشور در زمينه توليد و صدور فرش دستباف و ارزيابي نقش عوامل مؤثر بر آن بپردازيم . به اين منظور ، شاخص مزيت نسبي آشكار شده (RCA) جهت محاسبة مزيت نسبي كشور در صادرات فرش دستباف ، شاخص هزينه منابع داخلي (DRC) جهت محاسبة مزيت نسبي كشور در توليد فرش دستباف و كشش قيمتي تابع تقاضاي جهاني فرش دستباف ايران به منظور محاسبة مزيت نسبي رقابتي كشور مطمح نظر قرار گرفته اند .

نتايج حاصل از محاسبه شاخص RCA حاكي از آن است كه ايران طي سالهاي مورد بررسي داراي مزيت نسبي در زمينة صادرات فرش دستباف بوده است (RCA>1) . البته تخمين تابع روند تغييرات شاخص RCA نشان دهندة نوسانات شديد وضعيت مزيت نسبي كشور در زمينة صادرات اين كالا مي باشد . تخمين كشش قيمتي تابع تقاضاي جهاني فرش دستباف ايران ، نمايانگر چسبندگي شديد مقدار تقاضاي فرش ايران با قيمت فروش آن در سطح بين المللي است (E>1) . محاسبات انجام شده در خصوص شاخص DRC نيز حكايت از آن دارد كه كشور در زمينة توليد فرشهاي اعلاباف 60 رج تمام ابريشم در استانهاي آذربايجان شرقي و قم و فرشهاي معمولي باف 50-45 رج در استانهاي اصفهان و خراسان داراي مزيت نسبي و در توليد فرشهاي درشت باف 30 رج در استان همدان از عدم مزيت نسبي برخوردار است .

به منظور تحليل نتايج بدست آمده ، ضمن محاسبة نرخ ارز غايي ، قيمت غايي فروش، ارزش غايي مواد اولية داخلي و نهاده هاي قابل تجارت به كار رفته در توليد هر مترمربع فرش دستباف ، اقدام به محاسبه و تحليل كشش ارزي و قيمتي DRC و همچنين كشش DRC نسبت به تغييرات ارزش مواد اولية داخلي و ارزش نهاده هاي قابل تجارت نموده ايم . مهمترين عوامل مؤثر در مزيت نسبي كشور در توليد و صادرات فرش دستباف نيز در قالب سؤالات پرسشنامه هاي تحقيق و در سطح ميدان تحقيق (استانهاي آذربايجان شرقي ، قم ، اصفهان ، خراسان و همدان) مورد پرسش قرار گرفته و نتايج بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و با بكارگيري روشهاي تحليل آماري (توصيفي و استنباطي) نسبت به ارزيابي نقش عوامل مذكور بر مزيت نسبي كشور اقدام شده است .

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چكيده

فصل اول: كليات

1-1- مقدمه 2

2-1- اهميت تحقيق 2

3-1- فرضيات تحقيق 4

4-1- اهداف تحقيق 4

5-1- روش شناسي تحقيق 5

6-1- سابقه تحقيق 6

7-1-فصل بندي و رئوس مطالعات تحقيق 8

فصل دوم: مباني نظري اصل مزيت نسبي

1-2- راهبرد هاي توسعه اقتصادي و جايگاه تجارت بين الملل 10

1-1-2- راهبردهاي درونگراي توسعه اقتصادي 11

2-1-2- راهبردهاي برونگراي توسعه اقتصادي 13

2-2- تأثير تجارت بين الملل بر رشد اقتصادي 16

1-2-2- تفسير سنتي نقش تجارت بين الملل 16

2-2-2- تفسير نوين نقش تجارت بين الملل 18

3-2- مباني تئوريك تجارت بين الملل و مزيت نسبي 19

1-3-2- ديدگاه مزيت مطلق آدام اسميت 19

2-3-2- ديدگاه مزيت نسبي ديويد ريكاردو 20

3-3-2- مزيت نسبي و هزينه فرصت هاي از دست رفته 21

4-3-2- ديدگاه مزيت نسبي هكشر – اوهلين (نظريه جديد تجارت بين الملل) 21

الف

4-2- مزيت نسبي و سودآوري تجارت بين الملل 24

عنوان صفحه

5-2- شكاف فن آوري و پويايي در مزيت نسبي 29

6-2- مزيت نسبي بالفعل و بالقوه 34

1-6-2- مزيت نسبي بالفعل اسمي 36

2-6-2- مزيت نسبي بالفعل حقيقي 36

3-6-2- مزيت نسبي بالقوه اسمي 36

4-6-2- مزيت نسبي بالقوه حقيقي 36

فصل سوم: روش شناسي تعيين مزيت نسبي

1-3- شاخص هاي مزيت نسبي آشكارشده (RCA) 41

1-1-3- شاخص هاي مبتني بر آمار توليد و صادرات 41

1-1-1-3- معيار سهم صادرات 42

2-1-1-3- معيار سهم خالص صادرات 43

3-1-1-3- شاخص يونيدو 43

2-1-3- شاخص هاي مبتني بر آمار صادرات 43

1-2-1-3- شاخص بالاسا (BAL) 43

2-2-1-3- شاخص دانگز – ريدل (DR) 45

3-2-1-3- شاخص هاي خالص يونيدو 45

3-1-3- شاخص هاي مبتني بر آمار صادرات و ابزار آماري 45

1-3-1-3- نگرش درآمدي 46

2-3-1-3- نگرش رتبه اي 46

3-3-1-3- نگرش ثبات 47

4-3-1-3- نگرش درآمدي – ثبات 47

2-3- محدوديت هاي شاخص هاي RCA 48

3-3- شاخص هاي مبتني بر روش هاي اقتصادسنجي 49

عنوان صفحه

1-3-3- تخمين توابع عرضه و تقاضاي محصول 49

2-3-3- روش ديك 52

4-3- شاخص مبتني بر روش برنامه ريزي 53

5-3- شاخص هاي طرف عرضه 54

1-5-3- معيار هزينه منابع داخلي (DRC) 55

1-1-5-3- پيشينه كاربرد و فرمول محاسباتي DRC 55

2-1-5-3- تعريف قيمت هاي سايه اي و نقش آن در محاسبه DRC 58

3-1-5-3- تبديل عوامل توليد خارجي به داخلي و وضعيت DRC 63

2-5-3- معيار نرخ حمايت مؤثر (EPR) 65

3-5-3- معيار تجزيه و تحليل منافع اقتصادي (SBA) يا سودآوري خالص اجتماعي (NSP) 65

4-5-3- معيار الگوي داده – ستانده، برنامه ريزي و هزينه منابع داخلي 66

6-3- شاخص‌هاي طرف تقاضا 68

1-6-3- اهميت شناخت بازارهاي هدف صادراتي در ايجاد مزيت نسبي رقابتي 69

1-1-6-3- نقش مشخصه هاي تقاضا در بازارهاي هدف بر ايجاد مزيت نسبي رقابتي 71

2-1-6-3- نقش تجزية بازارهاي هدف در ايجاد مزيت نسبي رقابتي 72

3-1-6-3- اهميت روابط سياسي در ايجاد مزيت نسبي رقابتي 72

2-6-3- كاربرد شاخص هاي طرف تقاضا در تعيين مزيت نسبي رقابتي 73

7-3-بررسي مباني نظري نمونه گيري و انجام فعاليت ميداني تحقيق 75

1-7-3- علل نمونه گيري 76

2-7-3- روش هاي مختلف نمونه گيري در تحقيقات ميداني 77

3-7-3- انواع نمونه گيري احتمالي (تصادفي) 78

عنوان صفحه

1-3-7-3- نمونه گيري تصادفي ساده 79

2-3-7-3- نمونه گيري تصادفي سيستماتيك 79

3-3-7-3- نمونه گيري تصادفي خوشه اي 80

4-3-7-3- نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده 80

4-7-3- روش تعيين حجم نمونه 81

5-7-3- روش تجزيه و تحليل اطلاعات حاصله از فعاليت ميداني تحقيق 83

6-7-3- روش هاي تحليل آماري 84

1-6-7-3- آمار توصيفي 84

2-6-7-3- آمار استنباطي 85

1-2-6-7-3- تحليل آزمون ناپارامتريك چي دو 85

2-2-6-7-3- تحليل عامل (Factor Analysis) 86

فصل چهارم : تجزيه و تحليل نتايج حاصله از اندازه گيري مزيت نسبي

1-4- بررسي مزيت نسبي در صادرات فرش دستباف ايران 91

1-1-4- بررسي روند صادرات فرش دستباف ايران 92

2-1-4- محاسبه مزيت نسبي در صادرات فرش دستباف ايران 94

3-1-4- بررسي روند تغييرات شاخص RCA در صادرات فرش دستباف كشور 100

4-1-4- بررسي نقش عوامل مؤثر بر مزيت نسبي در صادرات فرش دستباف كشور 101

2-4-بررسي مزيت نسبي رقابتي كشور در صنعت فرش دستباف 126

1-2-4- محاسبه مزيت نسبي رقابتي كشور با استفاده از تخمين مدل تقاضاي صادراتي فرش دستباف 129

3-4- بررسي مزيت نسبي كشور در توليد فرش دستباف 131

1-3-4- نحوه كاربرد معيار DRC در محاسبه مزيت نسبي كشور در توليد فرش دستباف 132

عنوان صفحه

2-3-4- نحوه برآورد قيمت هاي سايه اي به منظور محاسبه مزيت نسبي حقيقي كشور در توليد فرش دستباف 133

1-2-3-4- برآورد قيمت سايه اي عوامل داخلي توليد فرش دستباف 133

2-2-3-4- برآورد قيمت سايه اي نهاده هاي قابل تجارت درتوليد فرش دستباف 137

3-2-3-4- برآورد قيمت سايه اي نرخ ارز 138

3-3-4- محاسبه مزيت نسبي در توليد فرش دستباف 143

4-3-4- بررسي مزيت نسبي در توليد فرش دستباف در استان آذربايجان شرقي 143

1-4-3-4- پيشينه قالي بافي در آذربايجان 143

2-4-3-4- ويژگيهاي ظاهري قالي هاي آذربايجان 146

3-4-3-4- ويژگيهاي فني بافت در قالي هاي آذربايجان 148

4-4-3-4- آناليز قيمت تمام شدة توليد فرش دستباف در استان آذربايجان شرقي 150

5-4-3-4- محاسبه مزيت نسبي توليد فرش دستباف در استان آذربايجان شرقي 151

6-4-3-4-تجزيه و تحليل آماري نقش عوامل مؤثر بر مزيت نسبي در توليد فرش دستباف در استان آذربايجان شرقي 153

5-3-4- بررسي مزيت نسبي در توليد فرش دستباف در استان قم 177

1-5-3-4- پيشينة قالي بافي در قم 177

2-5-3-4- ويژگيهاي فني بافت در قالي هاي قم 178

3-5-3-4- ويژگيهاي ظاهري قالي هاي قم 179

4-5-3-4- آناليز قيمت تمام شدة توليد فرش دستباف در استان قم 180

5-5-3-4- محاسبه مزيت نسبي توليد فرش دستباف در استان قم 181

6-5-3-4-تجزيه و تحليل آماري نقش عوامل مؤثر بر مزيت نسبي در توليد فرش دستباف در استان قم 183

6-3-4- بررسي مزيت نسبي توليد فرش دستباف در استان اصفهان 205

1-6-3-4- پيشينة قالي بافي در اصفهان 205

2-6-3-4- ويژگيهاي ظاهري قالي هاي معاصر اصفهان 206

عنوان صفحه

3-6-3-4- ويژگيهاي فني بافت در قالي هاي اصفهان 207

4-6-3-4- آناليز قيمت تمام شدة توليد فرش دستباف در استان اصفهان 210

5-6-3-4- محاسبه مزيت نسبي توليد فرش دستباف در استان اصفهان 211

6-6-3-4-تجزيه و تحليل آماري نقش عوامل مؤثر بر مزيت نسبي در توليد فرش دستباف در استان اصفهان 213

7-3-4- بررسي مزيت نسبي توليد فرش دستباف در استان خراسان 236

1-7-3-4- پيشينة قالي بافي در خراسان 236

2-7-3-4- ويژگيهاي ظاهري و فني بافت قالي در مهمترين مراكز قالي بافي در استان خراسان 237

3-7-3-4- آناليز قيمت تمام شدة توليد فرش دستباف در استان خراسان 244

4-7-3-4- محاسبه مزيت نسبي توليد فرش دستباف در استان خراسان 245

5-7-3-4-تجزيه و تحليل آماري نقش عوامل مؤثر بر مزيت نسبي در توليد فرش دستباف در استان خراسان 247

8-3-4- بررسي مزيت نسبي توليد فرش دستباف در استان همدان 269

1-8-3-4- پيشينة قالي بافي در همدان 269

2-8-3-4- ويژگيهاي ظاهري قالي هاي همدان 270

3-8-3-4- ويژگيهاي فني بافت در قالي هاي همدان 271

4-8-3-4- آناليز قيمت تمام شدة توليد فرش دستباف در استان همدان 274

5-8-3-4- محاسبه مزيت نسبي توليد فرش دستباف در استان همدان 275

6-8-3-4-تجزيه و تحليل آماري نقش عوامل مؤثر بر مزيت نسبي در توليد فرش دستباف در استان همدان 277

9-3-4- تجزيه و تحليل نقش عوامل مؤثر بر مزيت نسبي در توليد فرش دستباف كشور 299

1-9-3-4- تجزيه و تحليل نرخ ارز غايي 299

2-9-3-4- تجزيه و تحليل قيمت غايي فروش هر متر مربع فرش دستباف 301

3-9-3-4- تجزيه و تحليل ارزش غايي مواد اوليه داخلي هر متر مربع فرش دستباف 303

عنوان صفحه

4-9-3-4- تجزيه و تحليل ارزش غايي نهاده هاي قابل تجارت هر متر مربع فرش دستباف 305

5-9-3-4- تجزيه و تحليل كشش ارزي DRC 306

6-9-3-4- تجزيه و تحليل كشش قيمتي DRC 307

7-9-3-4- تجزيه و تحليل كشش DRC نسبت به ارزش مواد اوليه داخلي 308

8-9-3-4- تجزيه و تحليل كشش DRC نسبت به ارزش نهاده هاي قابل تجارت 309

9-9-3-4- ارزيابي عوامل مؤثر بر مزيت نسبي كشور در توليد فرش دستباف براساس مطالعات ميداني تحقيق 310

فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادات

1-5- خلاصه نتايج تحقيق 331

2-5- ارائه سياست هاي كاربردي 340

فهرست منابع 343

پيوست 345

كلمات كليدي : راهبرد توسعه ، تجارت بين الملل ، مزيت نسبي

 

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))