چکیده:

معمولا هدف متعاقدین از انعقاد قرارداد، رسیدن آنها به نتایج و آثار ناشی از آن می‌باشد و بدیهی است که حصول نتایج و آثار قرارداد منعقده، منوط به تبیین و روشن بودن مفاد آن خواهد بود.، حال چنانچه قراردادی دارای ابهام و اجمال در مفاد آن باشد اختلافات قراردادی حادث و طرفین قرارداد هر کدام سعی می کنند که از موارد ابهام و سکوت قراردادی به نفع خود بهره برداری و تفسیر نمایند. بنابراین ضرورت دارد قاضی با اصول تفسیر قرارداد آشنایی داشته، به کمک آن به حل اختلاف بپردازد؛ زیرا قانون گذار در قوانین مدون چندان به بررسی اصول تفسیر نپرداخته و فقط به طور پراکنده به برخی از آنها اشاره نموده است. پژوهش حاضر ضمن تبیین مفهوم ونقش مدار تفسیر قرارداد، ضرورت و هدف تفسیر قرارداد و همچنین به ابزارهای تفسیر قرارداد که برخی از این ابزارها وسایل ومبانی تفسیرقراردادها هستند همانند قصد طرفین ،مقررات قانونی و عرف است و برخی دیگر از این ابزارها عوامل موثر تفسیر هستند از قبیل عوامل داخلی قرارداد شامل اراده مشترک و طبیعت قراردادی که برگرفته از خود قرارداد بوده وعوامل خارجی قرارداد شامل قانون، عرف و حسن نیت است که همگی این ایزارها برای رفع ابهام از اراده و تکمیل نواقص قرارداد به کار می روند و درآخر به اصول لفظی و اصول عملیه واصول حقوقی تفسیر قرارداد را مورد مطالعه قرارمی دهیم.

 

واژگان کلیدی: تقسیر،قرارداد، قواعد،اراده باطنی

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

1-1- مقدمه. 1

1-2- بیان مساله. 1

1-3- پیشینه تحقیق. 2

1-4- ضرورت تحقیق. 2

1-5- سؤالات تحقیق. 3

1-6- فرضیههای تحقیق. 3

1-7- اهداف تحقیق. 3

1-8- روش تحقیق. 4

1-9- طرح تحقیق. 5

فصل اول: کلیات ومفاهیم. 6

بخش اول: مفهوم و تبیین قرارداد و تفسیر آن. 7

گفتاراول: مفهوم قرارداد (عقد)7

مفهوم لغوی قرارداد7

مفهوم فقهی. 7

گفتار دوم: مفهوم تفسیر. 10

گفتار سوم: حالتهای سه‌گانه تفسیر. 12

گفتار چهارم: تبیین تفسیر قرارداد با مفاهیم مشابه. 17

بخش دوم: نقش و مدار تفسیر قرارداد22

گفتار دوم: مدار تفسیر قرارداد24

بخش سوم: ضرورت و هدف تفسیر قرارداد25

گفتار اول: ضرورت تفسیر قرارداد25

گفتار دوم: هدف تفسیر قرارداد26

فصل دوم: ابزارهای تفسیر قرارداد از منظر فقه و حقوق. 28

بخش اول: وسایل یا مبانی تفسیر قرارداد29

گفتار اول: نقش کلمات و قرائن در تفسیر قرارداد30

گفتار دوم: مقررات قانونی. 32

گفتار سوم: بررسی نقش عرف و نقش کلی آن در تفسیر قرارداد32

بخش دوم: جایگاه عوامل داخلی تفسیر قرارداد34

گفتار اول: ارادة طرفین و انعکاس آن در الفاظ آنها34

گفتار دوم: الفاظ طرفین و حمل آن بر مقتضای عقد و رجوع به آن. 37

گفتار سوم: استناد به بندهای مندرج در قرارداد39

بخش سوم: جایگاه عوامل خارجی تفسیر قرارداد40

گفتار اول: تفسیر عقد متناسب با معنای قانونی. 40

گفتار دوم: جایگاه عرف و رجوع به آن. 42

گفتار سوم: عمل بر اساس حسن نیت و اطمینان. 43

گفتار چهارم: تفسیر عقد به نفع متعهد. 45

فصل سوم: نقش اصول لفظی، اصول عملی و اصول حقوقی در تفسیر قرارداد48

بخش اول: نقش اصول لفظی در تفسیر قرارداد از منظر فقه. 49

گفتار دوم: جایگاه اصل عموم و کاربرد آن در تفسیر قرارداد54

گفتار چهارم: جایگاه اصل عدم تقدیر و کاربرد آن در تفسیر قرارداد63

گفتار پنجم: جایگاه اصل ظهور و کاربرد آن در تفسیر قرارداد64

بخش دوم: نقش اصول عملیه در تفسیر قراردادها67

گفتار اول: جایگاه و کاربرد اصل برائت در تفسیر قراردادها68

گفتار دوم: جایگاه و کاربرد اصل استصحاب در تفسیر قراردادها70

گفتار سوم: جایگاه و کاربرد اصل صحت در تفسیر قراردادها72

گفتار اول: جایگاه و کاربرد اصل لزوم در تفسیر قراردادها77

نتیجه گیری.. 86

منابع. 89