سایت دانشجو سرا

بررسی تاریخی شخصیت بابک و جنبه های سیاسی ،اجتماعی و مذهبی نهضت اول

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))

 

 

مقدمه

 

پس از آن که بانگ پرطنین (( ان اکرمکم عند الله اتقیکم )) از نهاد قرآن و مذهب اسلام در شبه جزیره عربستان بلند شد، باب جدیدی در تاریخ تمدن عالم بازگردید، وطولی نکشید که تعالیم ارزشمند اسلامی که جامعه بشری، ناگزیر از فرا گرفتن آن بود ، در عالم منتشر گشت و آفتاب حقیقت در آفاق درخشیدن گرفت . چون تعالیم ادیان گذشته با خرافات توأم شده و اتباع دولت های ساسانی ورومی از جور و ستم طبقات مختلف سخت ناراضی بودند، ناگزیر بایستی انقلابی پدید می آمد، که اصل حکومت طبقاتی را متزلزل و پایه مساوات و برادری را استوار می کرد. بعد از انقراض دولت ساسانی، دین اسلام مردم را به پرستش خدای واحد و تعقل درآثار و قدرت خالق یگانه و رعایت عدل و برهم زدن امتیازات طبقاتی دعوت کرد و توانست سده ها در قلوب مردم جای گیرد فلاسفه و دانشمندان بزرگی در مکتب آن پرورش یافتند و هر روز حقیقت آن نمایان تر گشت.

تعالیم اسلام مستقیم و چه غیرمستقیم، خدمات شایانی را به جامعه بشری نمود که تمدن امروز را می توان دنباله تمدن اسلام دانست، اما چون انقلابی بزرگ علیه رسم و آداب گذشته و جهادی علیه تمامی امتیازات طبقاتی و نژادی بود و اجرای آن برای کسانی که زمام امور را در دست گرفتند چنان که بایست، میسر نگشت، بیشتر خلفای اسلامی به اندیشه و بنیاد اصول اسلام پی نبرند و هنوز تحت تأثیر آداب و رسوم جاهلیت بودند. به همین دلیل بود که در زمان حضرت علی (ع) که تربیت یافته دامان حضرت رسول (ص) بود و می خواست در زمان خلافت خود اصول کلی اسلام را به مورد اجرا گذارد، دچار مخالفت های سخت شد و فرصت نکرد که آب رفته را به جوی باز آورد، قدرت به دست بنی امیه افتاد و حکومت دمکراسی اسلام ، تبدیل به حکومت امپراتوری شد و آتش کینه های نژادی و قبیله ای ، که خاص ایام جاهلیت بود، مشتعل گشت.

احکام سهل و ساده اسلام موجب شد که ایرانیانی بسیار به آن بگروند، اما رفتار بنی امیه و تعصب نژادی آنان ، که از ایرانیان مسلمان جزیه می خواستند و آنان را در ادارات نمی پذیرفتند و به چشم حقارت به آنان می نگریستند، تنفر و کینه ایرانیان را برانگیخت. اعراب بادیه نشینی که احکام دین اسلام را زیرپا می گذاشتند و تعصب را جایگزین تعقل نمودند. اینک می خواستند برایرانیان فرهیخته حکومت کنند. این موضوع سبب گشت که ایرانیان درصدد چاره برآیند و به دنبال آن حرکت های گوناگون از آن جمله می توان به حرکات زیر اشاره کرد :

قیام مختار ثقفی، نهضت زیدیان، نهضت ابومسلم خراسانی، نهضت راوندیان، نهضت به آفریدیان، نهضت سنباد ، استاذسیس، نهضت سپیدجامگان، قیام اسحاق ترک که از طرفداران ابومسلم بود و به خون خواهی او برخاست، قیام شیخ شریک بن شیخ، و حرکت های دیگری نیز به وقوع پیوست که در پیرامون مباحث رساله به آنها اشاره شده است همچون بابک، افشین، مازیار.

رساله حاضر در پنج بخش اصلی به نگارش درآمده است. در بخش نخست به پنج فصل در زمینه جغرافیای آذربایجان اشاره می گردد.

فصل اول به وجه تسمیه و پیشینه تاریخی آذربایجان از نظر مورخان و جغرافی نویسان پرداخته می گردد. فصل دوم به موقعیت آذربایجان در عهد باستان اختصاص دارد. فصل سوم آذربایجان در دورة اسلامی و نحوه فتح آن بررسی می گردد. در فصل چهارم موقعیت و وسعت آذربایجان در حال حاضر مورد بحث و تحلیل قرار می گیرد و در فصل پنجم به پیشینه و موقعیت جغرافیایی قلعه کلیبر یا جمهور پرداخته است.

در بخش دوم به بررسی تحولات ایران بعد از اسلام از نظر نهضت های مذهبی ، سیاسی ، در ایران باستان و دوره اسلامی در سه فصل مجزا می پردازد. در فصل اول نهضت های مذهبی در ایران باستان و تاثیر آنها در دوره اسلامی همچون مانی، مزدک و خرّمی تحلیل و بررسی می گردد. فصل دوم به دلایل بروز نهضت های سیاسی در دوران بنی امیه و بنی عباس اختصاص یافته است. و درآخر بخش فصل سوم به علل سکوت آذربایجان تا قبل از بابک پرداخته شده است.

در بخش سوم افکار و دیدگاههای بابک در پنج فصل جداگانه مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. فصل اول بابک را از نظر منابع تاریخی تحلیل می کند. فصل دوم دامنه حرکت بابک از لحاظ اینکه چه واژه ای می توان برای آن نسبت داد، همچون نهضت قیام، جنبش و یا غیره بررسی می شود. در فصل سوم شخصیت بابک از همه جوانب بررسی می گردد. فصل چهارم اختصاص به گرایشات سیاسی و نظامی وی ( مخالفت یا موافقت با خلافت ) پیدا کرده است. فصل پنجم نیز نگرش های اعتقادی و فکری بابک را با استناد به منابع معتبر به نقد و بررسی می کشیم.

بخش چهار رساله حاضر که از جمله بخشهای اصلی می باشد، به زندگانی بابک و درگیری های وی با خلافت عباسی در پنج فصل پرداخت شده است. فصل اول به دوران کودکی بابک و اصل و نصب وی پرداخته شده است. در فصل دوم آشنایی وی با جاویدان بن شهرک یکی از رهبران خرّم دینان مورد بررسی قرار می گیرد. فصل سوم اختصاص به جانشین شدن بابک به جای جاویدان دارد. در فصول چهارم و پنجم درگیری های بابک را با خلفای عباسی ( مأمون و معتصم ) و سرداران آنها را تحلیل و بررسی می گردد.

در بخش آخر و پنجم این رساله در چهار فصل به اثبات روابط بابک با افشین و مازیار و همچنین سرانجام وی و نقد و بررسی نهضتش می پردازد. در فصل اول براساس استناد به منابع رابطه افشین با بابک و درگیری های وی بررسی می گردد. در فصل دوم گرفتاری و عاقبت بابک مورد بحث قرار گرفته است. فصل سوم نیز به رابطه مازیار و بابک و اثبات وجود این رابطه اختصاص دارد. در فصل چهارم نیز نهضت بابک نقد و بررسی می گردد، پس از نگارش این پنج بخش به قسمت آخر رساله می رسیم که تشکیل شده است از نتیجه گیری، پیوست ها، فهرست منابع و مآخذ و چکیده انگلیسی.

چکیده

 

تاریخ ایران بعد از اسلام ، مشحون از تحولات و رخدادهای عدیده و گوناگونی است که مرده ریگ تاریخ قرون نخستین اسلامی را به کالبد نیمه جان خویش رقم می زند. نخستین تحولات پس از ورود اسلام به ایران حاکی از بروز حرکت ها و تحرکاتی است که تأثیر به سزا بر حیات سیاسی، اجتماعی و فکری جامعه ایرانی گذاشت و از برجسته ترین آنها می توان از حرکت بابک تحت عناوین نهضت ، قیام و یا جنبش یاد کرد. در این میان نهضت بابک که به پسوند خرّم دین نیز آراسته گردیده و در میان اکثر مورخان شهرت یافته است، اسباب تحولات چندی را به ویژه در شمال غرب ایران، در پشت حصارهای قلعه (( بدّ )) آذربایجان پدید آورد. دراین رساله تلاش گردیده است تا به بررسی شخصیت و نقش او در این میان پرداخته شود ـ بررسی موقعیت جغرافیایی این منطقه و پیشینه تاریخی (( قلعه کلیبر)) یا (( جمهور )) در آغازین سالهای قرن سوم هجری ( 223 – 201 هـ . ق ) از جمله دیگر موارد مذکور می باشد. پرداختی به دگرگونی های این ایام، خاصه درگیری با خلافت عباسیان و سرداران عباسی و فتح و شکست ها، از جمله تحولات مورد بررسی است. که در بخش های چندی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. این بررسی ها، البته هیچگاه خالی از اسناد و منابع معتبر و اشارت بدانها نیز نبوده است.

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چكيده.................................................................................................................................................................. 1

پيشگفتار ............................................................................................................................................................ 2

مقدمه................................................................................................................................................................... 4

معرفي برخي منابع و مأخذ.............................................................................................................................. 7

بخش اول : جغرافياي تاريخي آذربايجان................................................................................................... 12

فصل اول : وجه تسميه و پيشينه تاريخي آذربايجان............................................................................... 12

فصل دوم : بررسي وضعيت آذربايجان در عهد باستان........................................................................... 15

فصل سوم : آدربايجان در دورۀ اسلامي و نحوه فتح آن........................................................................ 17

فصل چهارم : موقعيت و وسعت آذربايجان............................................................................................... 19

فصل پنجم : قلعۀ جمهور يابذّ (پيشينه و موقعيت جغرافيايي).............................................................. 21

1-5-1 : موقعيت جغرافيايي........................................................................................................................ 21

2-5-1 : پيشينه تاريخي ............................................................................................................................. 22

بخش دوم : بررسي تحولات تاريخي ايران بعد از اسلام....................................................................... 24

فصل اول : نهضت هاي مذهبي در ايران باستان و تأثير در دورۀ اسلامي ......................................... 24

1-1-2 مانوي................................................................................................................................................. 24

2-1-2 مزدك................................................................................................................................................. 26

3-1-2 خرميه................................................................................................................................................. 28

فصل دوم : دلايل بروز نهضت سياسي در دوران بني اميه و بني عباس.............................................. 32

فصل سوم : دلايل سكوت آذربايجان پيش از حركت بابك.................................................................. 35

بخش سوم : بررسي افكار و ديدگاههاي بابك......................................................................................... 37

فصل اول : بابك در منابع تاريخي ............................................................................................................. 37

فصل دوم : دامنه حركت بابك...................................................................................................................... 40

فصل سوم : شخصيت بابك.......................................................................................................................... 42

فصل چهارم : گرايشات سياسي، نظامي بابك........................................................................................... 45

فصل پنجم : عقايد بابك................................................................................................................................ 46

بخش چهارم : تحركات سياسي و نظامي بابك........................................................................................ 49

فصل اول : دوران كودكي.............................................................................................................................. 49

ج

فصل دوم : آشنايي با جاويدان..................................................................................................................... 51

فصل سوم : جانشيني جاويدان..................................................................................................................... 53

فصل چهارم : درگيري هاي بابك با مأمون خليفه عباسي...................................................................... 55

فصل پنجم : درگيري هاي بابك با معتصم خليفه عباسي....................................................................... 61

بخش پنجم : افشين و مازيار و نهضت بابك............................................................................................ 63

فصل اول : افشين............................................................................................................................................ 63

1-1-5 : ولايتمداري آذربايجان آغاز جنگ با بابك............................................................................ 64

2-1-5 : جنگ افشين و بابك..................................................................................................................... 64

3-1-5 : بابك و بغاسردار ترك معتصم.................................................................................................... 66

4-1-5 : ستيز دوباره بين افشين و بابك و شكست بابك.................................................................... 67

5-1-5 : سهل بن سنباط و اسير شدن بابك............................................................................................ 72

فصل دوم : سرانجام بابك............................................................................................................................. 75

فصل سوم : مازيار.......................................................................................................................................... 76

فصل چهارم : نقد و بررسي نهضت بابك.................................................................................................. 79

نتيجه گيري....................................................................................................................................................... 82

فهرست منابع و مأخذ..................................................................................................................................... 85

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))