سایت دانشجو سرا

تبیین ویژگیهای مثبت و منفی انسان از دیدگاه قرآن و روایات

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))

 

 

مقدمه

قرآن کریم آیات فراوانی را به انسان و بیان اوصاف و ویژگی های او اختصاص داده است . در برخی از روایات و آیات عالی ترین ثناها و ستایش ها درباره ویژگی های مثبت و منفی انسان به کار رفته و با بهترین شکل و بازیباترین الفاظ از او سخن گفته و ویژگی های منحصر به فردی به او نسبت داده شده است در حالی که در برخی از آیات و روایات دیگر بدترین نکوهش ها در مورد انسان به کار رفته و او با الفاظ صریح و غیر صریح سرزنش شده است . سعی در این است که راز این توصیف دوگانه (مثبت و منفی ) در چیست و اینکه این دو دسته از آیات و روایات چگونه با هم جمع می شوند و تفسیر آنها چگونه خواهد بود . آیا متعلق و موضوع دسته اول از آیات (مثبت) با متعلق آیات و روایات دسته دوم (منفی)یکی است؟آیا انسانی که آن گونه تکریم شده همان انسانی است که این گونه نکوهش گشته؟ چه رازی در انسان قرآن وجود دارد که قرآن چنین گوناگونی از او یاد میکند؟ داستان انسان قرآن چگونه داستانی است .

گره گشایی از داستان انسان چگونه میّسر خواهد شد؟ ضرورت رسیدن به نقطه مشترکی از تفسیر این دو دسته از آیات و روایات با هدف شناخت بهتر انسان مطلوب قرآن اهمیت این موضوع را مضاعف می کند. شناسایی ویژگی های انسان از دیدگاه قرآن و روایات همواره مورد توجه اندیشمندان اسلامی بوده است . حقیقت آن است که انسان دو رویه و دو جنبه دارد یعنی مثبت و منفی و در حقیقت انسان مجمع گرایشهای متضاد می باشد.

در درون او همیشه فرشته و شیطان گرد آمده اند با تعبیری دیگر انسان دارای دو من است و هر کدام از آنها خصوصیات و شخصیت های فردی و اجتماعی او را شکل می دهند و گاه و بی گاه مطالب مفید یا بی اثری را در شخصیت او ظاهر می سازند به گونه ای که باید بتوان گرایش ها و شخصیت های مثبت انسانی را در منِ فرد متعالی پیدا کرد تا بتوان به حقیقت او پی برد و از شخصیت های منفی اجتناب کرد و ایات فراوانی در این رابطه مطالب را بازگو کرده اند که بعداً ذکر خواهدشد.

چکیده:

برای رسیدن به انسان شناسی کامل ازدیدگاه آیات قرآنی وروایات درچارچوب تحقیقات پژوهش بررسی شده است.

از برنامه های اساسی درتعلیم وتربیت وشناخت انسان وعوامل تأثیرگذاری آن درجامعه واجتماع گرایشهای فطری برای رسیدن به سعادت انسان وتوجه بیشتر به جنبه های مادی ومعنوی وروی آوردن به دین وداشتن ایمان کامل درانسان ازاهمیت بیشتری برمؤلفه های سعادت انسان به شمار رفته است.

ازویژگی های این پژوهش بررسی کرامت و والایی وبرتری انسان درباورها وارزشهای انسانی ودوری ازپلیدی وزشتی بوده است.

بیشترسعی شده است انسان مثبت ومنفی وگرایش ها وتأثیرگذاری های آنهارا درخلقت وسرشت نیکو وخودفراموشی فرومایگی وپایمال کردن شرافت انسانی بررسی کرد.

درتحلیل یافته ها نیزبه چهارسوال که دراین پژوهش مدنظربوده پاسخ داده شده است.

روش تحقیق دراین پژوهش توصیف تحلیل می باشد ومنابع مورد استفاده مقالات،پایان نامه ها وکتاب های دینی وانسان شناسی وشخصیت و فطرت انسان بوده است. ودرپایان نیز نتیجه گیری بیان شده است.

کلید واژه انسان،انسان مثبت،انسان منفی میباشد

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اوّل: ‌كليات پژوهش (طرح تحقيق)

مقدمه........................................................................................................................... 6

بیان مسئله...................................................................................................................... 7

ضرورت انجام تحقیق..................................................................................................... 8

اهداف کلی................................................................................................................... 9

اهداف جزئی................................................................................................................. 9

سؤالات تحقیق.............................................................................................................. 10

کلید واژه...................................................................................................................... 10

انسان............................................................................................................................ 10

انسان مثبت.................................................................................................................... 11

انسان منفي ................................................................................................................... 11

 

فصل دوم: ادبيات تحقيق (پيشينه نظري)‌

مقدمه........................................................................................................................... 13

تعریف انسان شناسی....................................................................................................... 13

اهمیت و ضرورت انسان شناسی....................................................................................... 13

مفهوم انسان شناسي........................................................................................................ 13

تعریف اجمالی انسان...................................................................................................... 15

اهمّیت و ارزش انسان ............................................................................... 16

شناخت انسان : ............................................................................................................. 17

نظریه های انسان شناسی........................................................................................... 20

1.انسان شناسی عرفانی................................................................................................... 20

2.انسان شناسی تجربی................................................................................................... 22

3.انسان شناسی فلسفی.................................................................................................... 24

انسان شناسی خرد و کلان............................................................................................... 28

انسان شناسی در چهار چوب اندیشه بشری......................................................................... 29

عقلانیت نظام های اجتماعی............................................................................................ 29

وضعیت انسان از دیدگاه فلاسفه و مکاتب.......................................................................... 30

نظریه افلاطون................................................................................................................ 31

سخن نیچه.................................................................................................................... 31

دیدگاه متفکران و فیلسوفان در ارتباط با انسان....................................................... 33

الف)ایده آلیسم.............................................................................................................. 33

ب)مارکسیسم................................................................................................................ 34

ج)اگزیستانسیالیسم......................................................................................................... 35

مکتب ساختار گرایی...................................................................................................... 37

دیدگاه اسلام در مورد انسان شناسی................................................................................. 37

انسان ، پیش از ورود به دنیا.............................................................................................. 40

آفرینش ملکی انسان....................................................................................................... 41

آفرینش ملکوتی انسان.................................................................................................... 42

حکمت آفرینش انسان ................................................................................................... 42

 

فصل سوم: نوع و روش پژوهش

روش پژوهش............................................................................................................. 49

نوع تحقیق.................................................................................................................... 49

روش انجام تحقیق.......................................................................................................... 49

روش و ابزارجمع­آوری اطلاعات...................................................................................... 50

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات......................................................................................... 51

 

فصل چهارم: تحليل يافته‌ها

پاسخ به سوالات پژوهش................................................................................................ 53

سوال 1........................................................................................................................ 53

اصلی ترین عوامل صعود به قله کمالات انسانی.................................................................. 53

اصلی ترین آفات صعود به قله کمالات انسانی................................................................... 54

جايگاه انسان كامل.................................................................................................... 54

الف) نقش شخصیت انسان در زندگی عملی او................................................................... 57

ب) انسان، دارای سرشت نیک و الهی............................................................................... 58

ج) انسان، دارای فضیلت و شایسته کرامت.......................................................................... 59

د) انسان، موجودی دو قطبی و با دو گرایش....................................................................... 60

امتیازات انسان................................................................................................................ 62

آیات ستایشگر انسان...................................................................................................... 67

نتیجه گیری1:............................................................................................................ 68

سوال 2........................................................................................................................ 69

انسان منفی و فراموشی خداوند......................................................................................... 69

خود فردی یا خودپنداری................................................................................................ 71

علت خودفراموشی......................................................................................................... 71

ویژگی های نکوهیده انسان- ناتوانی................................................................................. 80

قرآن............................................................................................................................ 80

حدیث.......................................................................................................................... 81

نتیجه گیری2:............................................................................................................ 82

سوال 3 ....................................................................................................................... 83

1. شخصیت فردی انسانها............................................................................................... 83

عامل وراثت و زمینه های پیش از ولادت........................................................................... 85

محیط تربیتی و فرهنگ اجتماعی...................................................................................... 88

حاکمیتها و اقتدارهای سیاسی و اجتماعی.......................................................................... 89

انسان، همواره قادر به تصمیم گیری و انتخاب.................................................................... 90

بازگشت به تعادل و شخصیت فطری................................................................................. 92

عوامل رشد و تکامل انسان از دیدگاه قرآن و روایات.......................................................... 92

پرورش استعدادها و ایجاد تأثیرگذاری به صفات مثبت انسان................................................ 94

پرورش جسم................................................................................................................. 94

پرورش روح.................................................................................................................. 95

ارزشهای مثبت انسان از نظر قرآن..................................................................................... 96

امتیازات مثبت انسان از نظر قرآن...................................................................................... 99

نتیجه گیری3:............................................................................................................ 107

سوال 4: ...................................................................................................................... 109

سه موانعی که درایجادرشد صفات منفی درانسان موثراست.................................................. 110

اصالت دادن به دیگری.................................................................................................... 111

برهم خوردن تعادل روحی.............................................................................................. 112

بی هدفی و بی معیاری ................................................................................................... 113

عدم آمادگی و قدرت بر تغییر وضعیت.............................................................................. 114

اصالت مادّه و مادّیات..................................................................................................... 115

عدم بهره گیری از عقل و دل........................................................................................... 117

زوال ناپذیری فطرت....................................................................................................... 119

عوامل و موانع هدایت...................................................................................................... 119

نتیجه گیری4................................................................................................................ 121

 

نتیجه گیری

پیشنهادات مبتنی بر یافته های تحقیق:................................................................................ 124

فهرست منابع................................................................................................................. 137

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))