سایت دانشجو سرا

تأثیر حقوق بین الملل کیفری و ابتکارات ملی در گذار به عدالت انتقالی

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))

 

 

چكيده ارتکاب تخلّف های سنگین حقوق بشری و حقوق بشردوستانه چه در روابط خصمانه بین دولت ها و چه در رابطه دولت ها با اتباعشان همواره رواج داشته است. جامعه بین المللی برای اوّلین بار بعد از پایان جنگ جهانی دوم بود که سازوکارهایی در برخورد با این تخلّف ها تعبیه نمود. گرچه در زمان توّلد حقوق بین الملل کیفری، قلمرو اعمال آن محدود به مخاصمات مسلحانه بین المللی بود، اما رفته رفته با توجه به شیوع مخاصمات مسلحانه داخلی قلمرو اجرایی آن وارد حوزه داخلی کشورها شد. در مقابل این رشد و شکوفایی حقوق بین الملل کیفری، دولت ها نیز اقدام به تعبیه سازوکارهایی جهت برخورد با تخلّف های سنگین و سازمان یافته حقوق بشری و حقوق بشردوستانه نمودند. در این راستا مهم ترین ابتکارات از آن دولت هایی بود که بعد از تجربه تلخ ارتکاب تخلّف های سنگین حقوق بشری و حقوق بشردوستانه قدم در راه انتقال گذاشته بودند. دولت هایی که از آن ها تحت عنوان «دولت های انتقالی» یاد می گردد. عجین شدن استفاده از واژگان عدالت در کنار دولت های انتقالی منجر به ابداع عبارتی تحت عنوان «عدالت انتقالی»شده است. با روی کار آمدن تعداد بیشتر دولت های انتقالی، سرعت عمل جامعه بین المللی و دولت های انتقالی در راه تعبیه سازوکارهای لازم جهت برخورد با تخلّف های سنگین و سازمان یافته حقوق بشری و حقوق بشردوستانه بیشتر شد. سازوکارهایی که به موازات هم و در برخی مواقع در تعارض با یکدیگر عمل می کردند. چالش اصلی در بحث عدالت انتقالی آن است که استفاده از سازوکارهای ملی غیرکیفری در جوامع انتقالی در برخی موارد با استقبال جامعه بین المللی روبه رو شده است، در عین حال در برخی موارد واکنش جامعه بین المللی را برانگیخته است. واکنش جامعه بین المللی و به ویژه سازمان های حقوق بشری در موارد اخیر مبتنی بر لزوم اجرای عدالت کیفری بوده است. در مقابل، دخالت جامعه بین المللی در تعبیه سازوکارهای کیفری در جوامع انتقالی، در برخی موارد، با واکنش این جوامع مواجه شده است. بحث اصلی این است که در تقابل سازوکارهای ملی و بین المللی کدام یک بهتر می توانند در راه تحقق اهداف عدالت انتقالی گام بردارند. به نظر می رسد که علیرغم تأکیدی که از بدو پیدایش حقوق بین الملل کیفری در لزوم اجرای عدالت کیفری نسبت به عاملان جرایم بین المللی وجود داشته است، جوامع انتقالی در دوره گذار بسته به اهداف مدنظر در ایجاد سازوکارهای غیرکیفری منطبق با شرایط خاص حاکم ابتکار عمل را در دست می گیرند. عدالت انتقالی به معنای اجرای عدالت در زمان انتقال و در درون جامعه انتقالی است. بنابراین جامعه انتقالی بهتر از هر نهاد دیگری می تواند با توجه به مقتضیات زمان و مکان در رابطه با آرمان و اهداف خود و سازوکارهای تحقق آن تصمیم گیری نماید و توازن بین سازوکارهای عدالت انتقالی و اهداف مدنظر را محقق نماید. كليد واژه: عدالت انتقالی، جامعه انتقالی، حقوق بین الملل کیفری، محاکم بین المللی کیفری، کمیسیون های حقیقت یاب، برنامه های جبران خسارت، عفو، سازوکارهای سنتی اجرای عدالت

 

 

 

 

فهرست مطالب :

مقدمه........................................................................................................................................ 1

بخش اول : چهارچوب نظری عدالت کیفری و عدالت انتقالی...................................................... 7

فصل اول : چهارچوب نظری عدالت کیفری در حقوق بین الملل کیفری..................................... 8

گفتار اول : نظریه های مجازات.................................................................................................. 11

مبحث اول : مکافات................................................................................................................ 14

مبحث دوم : بازدارندگی........................................................................................................... 16

مبحث سوم : بازپروری اجتماعی یا ارتقای حاکمیت قانون........................................................... 21

مبحث چهارم : پاسخگویی به نیازهای قربانیان............................................................................ 26

گفتار دوم : تعیین اولویت بین نظریه های مجازات در حقوق بین الملل کیفری............................... 29

مبحث اول : نظریه های رایج مجازات........................................................................................ 31

مبحث دوم : نظریه ی مجازات مختص حقوق بین الملل کیفری................................................... 32

مبحث سوم : صلح و سازش: اولویت اصلی حقوق بین الملل کیفری............................................ 35

فصل دوم : چهارچوب نظری عدالت انتقالی............................................................................... 37

گفتار اول : مفهوم و هدف عدالت انتقالی..................................................................................... 38

مبحث اول : مفهوم عدالت انتقالی.............................................................................................. 39

مبحث دوم : هدف اصلی عدالت انتقالی: تحقق صلح و سازش.................................................... 40

گفتار دوم : راهکارهای تحقق عدالت انتقالی................................................................................ 45

مبحث اول : اجرای عدالت....................................................................................................... 45

بند اول : تعهد به اجرای عدالت کیفری..................................................................................... 46

بند دوم : عدالت ترمیمی......................................................................................................... 51

الف : تعهد به اجرای عدالت ترمیمی....................................................................................... 51

ب : تحقق صلح و سازش: هدف مشترک عدالت ترمیمی و عدالت انتقالی.................................. 55

مبحث دوم : جبران خسارت..................................................................................................... 56

بند اول : اهداف جبران خسارت............................................................................................... 61

الف : جبران خسارات وارده به قربانیان: تحقق عدالت اصلاحی................................................. 63

ب : بازدارندگی.................................................................................................................... 65

ج : سازش............................................................................................................................ 66

بند دوم : اشکال جبران خسارت............................................................................................... 68

الف : اشکال رایج جبران خسارت: اعاده وضع سابق و پرداخت غرامت..................................... 68

ب : اشکال خاص جبران خسارت: بازپروری، جلب رضایت و تضمین عدم تکرار ..................... 70

مبحث سوم : کشف حقیقت...................................................................................................... 73

بند اول : اهداف کشف حقیقت................................................................................................ 74

بند دوم : ماهیت حق بر حقیقت............................................................................................... 75

 

بخش دوم : تأثیر حقوق بین الملل کیفری در گذار به عدالت انتقالی............................................. 78

فصل اول : سازوکارهای تحقق عدالت کیفری بین المللی........................................................... 82

گفتار اول : محاکم بین المللی کیفری یا محاکم کیفری داخلی........................................................ 85

مبحث اول : مزایای محاکم بین المللی کیفری............................................................................. 86

مبحث دوم : مزایای محاکم کیفری داخلی.................................................................................. 94

گفتار دوم : روابط بین محاکم بین المللی کیفری و محاکم کیفری داخلی در جوامع انتقالی............... 96

مبحث اول : روش ارجاع......................................................................................................... 97

مبحث دوم : صلاحیت تکمیلی................................................................................................. 100

فصل دوم : ارزیابی اعمال نظریه های مجازات در جوامع انتقالی................................................. 102

گفتار اول : ارزیابی نقش مکافات محور مجازات در جوامع انتقالی................................................. 104

مبحث اول : تفکیک مسئولیت فردی از مسئولیت جمعی.............................................................. 107

مبحث دوم : استحقاق اخلاقی مجرمان: عامل کلیدی مسئولیت کیفری فردی در نظریه مکافات........ 114

گفتار دوم : ارزیابی اثر بازدارندگی مجازات در جوامع انتقالی........................................................ 117

مبحث اول : شدت و قطعیت مجازات های بین المللی................................................................ 119

بند اول : فقدان قدرت اجرایی مستقل محاکم بین المللی کیفری: مانعی در راه قطعیت مجازات های بین المللی 122

بند دوم : بازدارندگی عام پاسخی به ضعف شدت و قطعیت مجازات های بین المللی................... 123

مبحث دوم : انگیزه ها و فرصت های ارتکاب جرایم بین المللی.................................................. 125

بند اول : انگیزه های آمران جرایم بین المللی............................................................................. 127

بند دوم : انگیزه های مباشران جرایم بین المللی......................................................................... 128

بند سوم : فرصت ارتکاب جرایم بین المللی.............................................................................. 130

گفتار سوم : ارزیابی نقش سازوکارهای کیفری در بازپروری اجتماعی............................................. 132

مبحث اول : مخاطبان پیام های ارسالی سازوکارهای کیفری بین المللی......................................... 133

بند اول : جامعه انتقالی............................................................................................................ 133

بند دوم : جامعه بین المللی...................................................................................................... 137

مبحث دوم : گزینشی بودن رسیدگی ها در حقوق بین الملل کیفری.............................................. 141

بند اول : عدالت فاتحان.......................................................................................................... 143

بند دوم : ماهیت و آثار سیاسی محاکم بین المللی کیفری در جوامع انتقالی................................... 147

الف : آثار سیاسی تعقیب عاملان جرایم بین المللی در جوامع انتقالی.......................................... 150

ب : فرصت طلبی سیاسی...................................................................................................... 152

گفتار چهارم : کارآیی سازوکارهای کیفری در پاسخگویی به نیازهای قربانیان.................................. 154

مبحث اول : حق بر عدالت قربانیان........................................................................................... 155

بند اول : حق بر محاکمه منصفانه.............................................................................................. 157

بند دوم : تعارض حقوق قربانیان، جامعه انتقالی، جامعه بین المللی.............................................. 158

مبحث دوم : تقابل نیازهای قربانیان با احراز مجرمیت متهمان....................................................... 160

 

بخش سوم : تأثیر ابتکارات ملی در گذار به عدالت انتقالی.......................................................... 165

فصل اول : کمیسیون های حقیقت یاب....................................................................................... 167

گفتار اول : مهم ترین سازوکار کشف حقیقت.............................................................................. 169

مبحث اول : ارتباط کمیسیون های حقیقت یاب با محاکم کیفری................................................... 172

مبحث دوم : ارتباط کمیسیون های حقیقت یاب با برنامه های عفو عمومی..................................... 175

بند اول : عفو عمومی: صلاحیت کمیسیون حقیقت یاب.............................................................. 175

بند دوم : عفو عمومی: نتیجه گزارش کمیسیون حقیقت یاب........................................................ 179

مبحث سوم : ارتباط کمیسیون های حقیقت یاب با سایر سازوکارهای عدالت انتقالی...................... 181

گفتار دوم : کارآیی کمیسیون های حقیقت یاب در جوامع انتقالی................................................... 184

مبحث اول : کشف حقیقت....................................................................................................... 185

مبحث دوم : پاسخگویی به حقوق قربانیان.................................................................................. 188

بند اول : بازپروری قربانیان...................................................................................................... 189

بند دوم : جبران خسارت......................................................................................................... 192

مبحث سوم : اصلاحات............................................................................................................ 194

مبحث چهارم : سازش.............................................................................................................. 196

فصل دوم : برنامه های عفو عمومی............................................................................................ 201

گفتار اول : عفو های جامع......................................................................................................... 203

مبحث اول : بازتاب عفوهای داخلی در محاکم بین المللی کیفری................................................. 204

مبحث دوم : بازتاب عفوهای داخلی در دیوان بین المللی کیفری.................................................. 208

بند اول : منافع عدالت............................................................................................................. 209

بند دوم : قابلیت پذیرش دعوا.................................................................................................. 213

گفتار دوم : عفوهای مشروط و هدفمند....................................................................................... 214

مبحث اول : عفوهای مشروط به سازوکارهای غیرکیفری عدالت انتقالی......................................... 215

مبحث دوم : عفوهای هدفمند.................................................................................................... 216

فصل سوم : سازوکارهای سنتی اجرای عدالت........................................................................... 218

گفتار اول : عملکرد سازوکارهای سنتی اجرای عدالت در جوامع انتقالی......................................... 220

مبحث اول : تغییرات بنیادین برخی سازوکارهای سنتی اجرای عدالت در جوامع انتقالی.................. 222

بند اول : تغییرات ساختاری در جهت محاکم کیفری................................................................... 225

بند دوم : نتایج متفاوت........................................................................................................... 228

الف : سازش: هدف فراموش شده........................................................................................... 228

ب : جبران خسارت دور از دسترس....................................................................................... 230

ج : کشف حقیقت محدود...................................................................................................... 232

مبحث دوم : ثبات اصول اساسی برخی سازوکارهای سنتی اجرای عدالت در جوامع انتقالی............. 233

بند اول : باورهای محلی مبنای سازوکارهای سنتی اجرای عدالت................................................ 234

بند دوم : مفهوم عدالت در سازوکارهای سنتی اجرای عدالت...................................................... 244

گفتار دوم : کارآیی سازوکارهای سنتی اجرای عدالت................................................................... 248

مبحث اول : سازش.................................................................................................................. 248

بند اول : تناسب با فرهنگ جامعه محلی................................................................................... 249

بند دوم : جامعه محور بودن..................................................................................................... 252

مبحث دوم : احراز مسئولیت .................................................................................................... 253

مبحث سوم : کشف حقیقت...................................................................................................... 254

مبحث چهارم : جبران خسارت................................................................................................. 255

فصل چهارم : برنامه های جبران خسارت................................................................................... 257

گفتار اول : انواع جبران خسارت................................................................................................. 259

مبحث اول : جبران خسارات فردی........................................................................................... 259

بند اول : روش های اجرایی جبران خسارت فردی.................................................................... 260

بند دوم : نتایج متفاوت روش های اجرایی مختلف.................................................................... 262

مبحث دوم : جبران خسارات جمعی.......................................................................................... 266

گفتار دوم : اهداف و اصول برنامه های جبران خسارت................................................................. 269

مبحث اول : اهداف برنامه های جبران خسارت........................................................................... 269

مبحث دوم : اصول برنامه های جبران خسارت........................................................................... 271

بند اول : اطلاعات.................................................................................................................. 271

بند دوم : مشارکت.................................................................................................................. 272

بند سوم : در دسترس بودن...................................................................................................... 273

بند چهارم : جامع بودن........................................................................................................... 274

نتیجه گیری................................................................................................................................. 279

فهرست منابع....................................................................................................................................284

 

 

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))