سایت دانشجو سرا

 بررسی عوامل موثر در مدیریت بحران قبل و پس از وقوع زلزله به منظور پیشگیری از خسارات جانی و مالی

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))

 

 

مقدمه

 با توجه به رشد جمعیت در شهر ها، بیشتر از هر زمانی شهرهای بزرگ را با خطرات طبیعــی روبرو کرده است. خطرات طبیعی و خطرات احتمالــی ناشی از فعالیت‌های انسانی همواره تشدید شده و محیط زیست و زندگی را تهدید می کنند. تراكم بیش از حد جمعیت در شهرها، باعث آسیب‌پذیری انسان‌ها نیزگردیده است.( کارن گاراواتی ،2015)

 

در كشورهای در حال توسعه، حدود 12 تا 15 سال طول می کشد تا جمعیت شهرهای بزرگ به دو برابر افزایش یابد، در صورتی که قسمت‌های فقیرتر تنها در مدت هفت سال طول خواهد کشید. (حسن‌نژاد امجدی مسعود ،1381)

 

ضعیف بودن ساختمان ، استفاده از مصالح و مواد نامرغوب و کمبود تاسیســات زیربنــایی در برخی مناطق شهری باعث شدت آسیب پذیری می‌گردد.(بی ،ام، ملوی –اس،یو، اِوان- ای،ای،قدری- ام،ای،مگسود ،2007)

 

جمعیت كنترل نشده در شهرها و تخریب محیط زیست در سال‌های اخیر موجب گردیده كه مسئولین در شهرها، توجه بیشتری به آسیب‌های احتمــالی داشته باشند. در این خصوص، مدیریت بحــران ، همواره مد نظر مدیران و مسئولین كشورها قرار گرفته است.

 

ایران كشوری زلزله خیز می باشد. هر از گاهی زلزله بخشی از این كشور پهناور را در هم كوبیده و خسارات زیادی را بر پیكره آن وارد نموده است. (حسن‌نژاد امجدی مسعود ،1381)

 

جمعیت شهرهای كشور به‌ویژه كلان‌شهرها در حال افزایش است که توجه خاص به این شهــرها از دیدگاه آسیب‌پذیری و برنامه‌ریزی مدیریت بحران جهت مواجهه با بحران‌های ناشی از زمین لرزه در آنها، امری بسیار ضروری است. زیرا هدف و تلاش در جهت كاهش خسارات بیشتر در کشور عزیزمان می‌باشد.

 

بنا بر اظهار كــارشناسان، ایران از كشورهای حوزه زلزله خیز دنیا به‌شمار می‌رود و بر پایه آمارهای رسمی در 25 سال گذشته 6 % تلفــات جانی كشور ناشی از زلزله بوده است. كارشناسان اعلام كرده اند كه بر اثر بلایای طبیعی هر ساله به‌طور متوسط بیش از یك هزار میلیــارد ریال خسارت به كشور وارد می‌شود. گزارش‌های منتشره از سوی كمیتــه ملی كاهش اثرات بلایای طبیعی نیز حــاكی از آنست كه در ایران بطور متوسط هر سال یك زلزله 6 ریشتـری و هر 10 سال یك زلزله به بزرگی 7 درجه در مقیاس ریشتر رخ می‌دهد. می‌توان گفت كه وقوع زلزله در استان‌های مختلف كشور همواره امری محتمل است. طبق سوابق آماری، چنــان برمی‌آید كه طی یك دوره متناوب، وقوع زلزله در یك منطقه تكرار می‌شود. برآوردهای موجود نشان می‌دهد كه وقوع زلزله 90% ناشی از ساختــار درونی زمین، حدود 7 % ناشی ازآتشفشان‌ها و 3% نیز به دلیل ریزش حفره‌های زیرزمینی است. بر اساس همین برآورد پیش‌بینی شده است كه در هر سال احتمال وقوع 2زلزله بزرگ وجود دارد. (کرامتی صفی اله ، محمدی بهمن ، سلیمی توحید و مقدمی حسین ، ۱۳۹۱)

 

نهایتا، با آگاهی به این واقعیت كه24 شهر بزرگ كشور در مناطق بسیار زلزله خیــز قراردارند و با توجه به این نكـته مهم كه ساخت و سازهای شهــری و به‌ویژه روستایی به هیــچ عنوان تحمل لرزش‌های زلزله را ندارند وتلاش‌ انسانهای معاصر برای مواجهه با زلزله، بهبود سازه‌ها وایمن‌سازی ساختمان‌ها در برابر آن بوده است. كشور ما كه یكی از نقاط مهم زلزله‌خیز جهان می باشد، فاقد تحقیقـات جامع و برنامه‌ریــزی شده است. (کرامتی صفی اله ، محمدی بهمن ، سلیمی توحید و مقدمی حسین ، ۱۳۹۱)

 

لذا این پایان نامه به عنوان اقدامی در جهت كاهش خسارات جانی و مالی در قبل ، حین و بعد از وقوع زلزله ارائه می‌گردد.

 

چکیده:

برای مواجهه با همه بحران ها می بایست به انواع آن آشنا بود و شناخت لازم داشت. به همین دلیل برای رویارویی با خطرات احتمالی ، ساز کار های لازم را باید پیش بینی کرد. عدم توجه به این خطرات باعث بروز خسارات جانی و مالی شدیدوجبران ناپذیر خواهد شد لذا باید خود را همواره برای مواجهه با وقوع بحران های طبیعی بالاخص زلزله آماده کرد که مهمترین اقدام به کار گیری مدیریت بحران است.

در بین سازمان ها و اُرگانها ی کشور جهت همکاری و مشارکت در زمان وقوع زلزله بایستی هماهنگی خاصی برقرار باشد که محوریت این موضوع می تواند با رهبری تیم ها و کارگروه ها توسط مدیریت بحران صورت پذیرد.

در این پژوهش به بررسی عوامل موثر در مدیریت بحران حین وقوع زلزله به منظور پیشگیری و کاهش خسارات جانی و مالی پرداخته شده است.

نتایج این پژوهش نشان می دهد زمان وقوع زلزله را نمی توان تشخیص داد و آموزش و آگاهی جهت مواجهه با بحران زلزله کامل نیست و نیاز است سطح آگاهی مردم در خصوص رویارویی با بحران زلزله و خسارات ناشی از آن را بالا برد و همچنین در ساخت سازه ها و ساختمان ها مطابق اصول فنی و مقررات های ملی ساختمان نظارت دقیق و کامل تری صورت پذیرد.

 

واژگان کلیدی:

بحران - مدیریت بحران-خسارات زلزله-

 

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول :کلیات پژوهش

1-1)مقدمه ............................................................................................................ 1

1-2) شرح و بیان مسئله......................................................................................... 3

1-3) ضرورتواهميتموضوع............................................................................ 5

1-4)اهداف پژوهش............................................................................................... 6

1-5)فرضیات پژوهش............................................................................................ 7

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1)تاریخچه............................................................................................ 8

2-2)مروری بر ادبیات تحقیق...................................................................... 9

1-1-2)انواع حوادث............................................................................................ 9

2-2-2) بلایای طبیعی.......................................................................................... 9

3-2-2)تعریف زلزله.............................................................................................. 10

4-2-2)ناحیه های زلزله خیز دنیا........................................................................... 10

 

 

عنوان صفحه

5-2-2)تقسیم بندی ایران از لحاظ زلزله...................................................................... 11

6-2-2)بحران.............................................................................................................. 12

7-2-2)انواع بحران.................................................................................................... 13

8-2-2)خصوصیات بحران........................................................................................... 13

9-2-2)ابعــاد بحران.................................................................................................... 14

10-2-2)مدیریت بحران............................................................................................... 16

11-2-2)وظایف مدیریت بحران.................................................................................. 16

12-2-2)مراحل مدیریت بحران.................................................................................. 16

2-3)پیشینه تحقیق مدیریت بحران قبل و بعد از وقوع زلزله در داخل کشور............... 17

2-4)پیشینه تحقیق مدیریت بحران به منظور پیشگیری از خسارات در داخل کشور ... 19

2-5)پیشینه تحقیق مدیریت بحران مدارس زمان وقوع زلزله در داخل کشور............... 21

2-6)بررسی وضعیت کاهش بحران در کنفرانس جهانی کاهش بحران ........................ 23

2-7)تحقیقات انجام شده در خصوص مدیریت بحران در خارج از کشور................... 24

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1)مقدمه.................................................................................................................... 27

3-2)روش تحقیق......................................................................................................... 27

 

 

 

عنوان صفحه

3-3)فرایند تحقیق.................................................................................................. 29

3-4)جامعه آماری.................................................................................................. 29

3-5)نمونه و روش نمونه گیری............................................................................. 29

3-6)روش های جمع آوری اطلاعات................................................................... 30

3-7)روش اجرای پژوهش.................................................................................... 30

3-8)روش تجزیه و تحلیل داده ها........................................................................ 30

3-9)اعضای ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور........................................... 31

3-10)چرخهياصليمديريتبحران................................................................... 32

3-11)شاخصهایارزیابیآسیب پذیری.................................................. 33

1-3-11)شاخصهایسازهای............................................................................. 33

2-3-11)شاخص هایبرنامهریزی....................................................................... 35

3-12)اهمیت شبكه آب و برق............................................................................... 37

3-13)نقش برنامهريزيشهريدركاهش آسيبپذيري....................................... 38

3-14)مدیریت بحران قبل از وقوع زلزله................................................................ 40

3-15)مدیریت بحران قبل از وقوع زلزله در مدارس.............................................. 42

 

عنوان صفحه

1-3-15)تشكيلشورايايمني............................................................................... 42

2-3-15)بررسيوضعيتمدرسهازنظرايمنيسازهدربرابرزلزله....................... 43

3-3-15)بيمهزلزله،آتشسوزيومسئوليت......................................................... 43

4-3-15)ايمنسازيغيرسازهاي.......................................................................... 43

5-3-15)تهیه نقشه شناسایی مدرسه و مشخص کردن مسیرهای خروج اضزراری.. 44

6-3-15)سيستماعلامواطفايحريقدرمدرسه.................................................... 44

7-3-15)تهيهجعبههايكمكهاياوليهووسايلامدادي........................................ 44

8-3-15)تهيهفهرستيازنزديكترينمراكزامدادي.................................................. 45

9-3-15)مشخصكردنمحلچاههادرحياطمدرسه........................................... 45

10-3-15)مشخصنمودناماكنخطرناكبرايدانشآموزان................................ 45

11-3-15)مشخصكردنمحلتجمعدانشآموزانبعداززلزله............................ 45

12-3-15)ذخيرهسازيآب.................................................................................... 46

13-3-15)مناسببودندروروديوسردرحياطمدرسه..................................... 46

3-16)مدیریت بحران بعد از وقوع زلزله................................................................ 46

3-17)اتاق بحران...................................................................................................... 48

3-18)انواع آموزش.................................................................................................. 51

3-19)روش‌های آموزشی......................................................................................... 52

3-20)توصيه های ایمنی قبل از زلزله...................................................................... 53

عنوان صفحه

3-21)توصيه های ایمنی در هنگام زلزله................................................................ 54

3-22)توصيه های ایمنی بعدازلزله......................................................................... 55

3-23)نکات خیلی مهم.......................................................................................... 56

3-24)اهمیت زمان خواب و بیداری در هنگام زلزله............................................. 56

3-25)نحوه آوار برداری......................................................................................... 57

1-3-25)آوار برداری کوتاه مدت........................................................................... 57

2-3-25)آوار برداری بلند مدت............................................................................. 58

3-26) ساختمان هایی که نیاز به مقاوم سازی دارند.................................................. 60

3-27)مقاوم سازی مدارس در مقابل زلزله............................................................. 63

3-28)تغییر نگرش مهندسی به نگرش مدیریتی در مقابل زلزله ............................ 65

فصلچهارم:تجزيهوتحليليافتههاي تحقيق

4-1)مقدمه.............................................................................................................. 67

4-2)توصيف داده ها............................................................................................... 68

4-3)مشخصات آماری............................................................................................ 69

4-4)بررسی وضعیت نرمال بودن داده ها................................................................ 69

4-5)بررسی فرضیه ها............................................................................................ 74

1-4-5)بررسی فرضیه شماره یک......................................................................... 75

عنوان صفحه

2-4-5)بررسی فرضیه شماره دو............................................................................ 76

3-4-5)بررسی فرضیه شماره سه........................................................................... 78

4-6)مقاوم سازی مدارس استان اصفهان در مقابل زلزله..................................... 82

4-7)مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله....................................................... 83

4-8)دستورالعمل اجراي مانور زلزله و ايمني در مدارس كشور......................... 84

 

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1)مقدمه............................................................................................................. 90

5-2)نتیجه گیری از فرضیه ها................................................................................ 91

1-5-2)نتیجه گیری از فرضیه اول......................................................................... 91

2-5-2)نتیجه گیری از فرضیه دوم....................................................................... 92

3-5-2)نتیجه گیری از فرضیه سوم....................................................................... 93

5-3)نتیجه گیری پرسشنامه مدارس...................................................................... 93

5-4)پیشنهادات پژوهش...................................................................................... 94

پیوست 1.............................................................................................................. 96

پیوست 2.............................................................................................................. 98

پیوست 3.............................................................................................................. 100

فهرست منابع........................................................................................................ 102

 

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول شماره3-1 نمونه پاسخ پرسشنامه ها.......................................................... 30

جدول 3-2 احتمال زنده ماندن به نسبت زمان زیر آوار ماندن ............................ 57

جدول3-3تغییر نگرش مهندسی به نگرش مدیریتی در مقابل زلزله .................... 66

جدول 4-1آزمون الفای کرونباخ برای بیان پایایی و روایی پرسشنامه.................. 68

جدول4-2مشخصات اماری مربوط به تمامی متغییر ها....................................... 69

جدول4-3بررسی وضعیت نرمال بودن داده ها.................................................... 70

جدول4-4مشخصات آماری آزمون تی تک نمونه ای فرضیه 1........................... 74

جدول4-5آزمون تی تک نمونه ای فرضیه 1........................................................ 75

جدول4-6مشخصات آماری آزمون تی تک نمونه ای فرضیه 2........................... 76

جدول4-7آزمون تی تک نمونه ای فرضیه 2....................................................... 77

جدول4-8مشخصات آماری آزمون تی تک نمونه ای فرضیه 3........................... 78

جدول4-9آزمون تی تک نمونه ای فرضیه 3....................................................... 78

جدول4-10مشخصات آماری آزمون تی تک نمونه ای مدارس.......................... 79

جدول4-11آزمون تی تک نمونه ای پرسشنامه مدارس.......................................81

 

 

 

فهرست نمودار ها

عنوان صفحه

نمودار1-4-4 نمودار هیستوگرام مربوط به متغییرمیزان برآورد خسارات به مناطق زلزله خیز..... 71

نمودار2-4-4نمودار هیستوگرام مربوط به متغییرآگاهی و آموزش افراد.................................... 72

نمودار3-4-4نمودار هیستوگرام مربوط به متغییراجرای اصول فنی در ساخت ساختمان.......... 73

نمودار4-4-4نمودار هیستوگرام مربوط به متغییرآگاهی و آموزش افراد در مدارس................. 80

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل شماره 2-1 ناحیه های زلزله خیز دنیا........................................................ 11

شکل شماره 2-2 ناحیه های زلزله خیز ایران...................................................... 12

شکل شماره3-1 چرخه اصلی مدیریت بحران.............................................. 32

شکل شماره 3-2 مدیریت بحران................................................................. 39

شکل شماره 3-3 تشكيلشورايايمني........................................................... 42

 

 

 

توجه داشته باشید: درصورتی که شما صاحب اثر این فایل می باشید یا به هر دلیلی نسبت به فایل تحقیقاتی مذکور در این پست مالکیت معنوی دارید و درخواست حذف آن را دارید، در واتس آپ به شماره 09100636002 پیام دهید تا ظرف 24 ساعت نسبت به حذف فایل از روی سایت دانشجوسرا اقدام شود. در صورت تمایل و درخواست، دو مقاله به صورت رایگان (به نام پژوهشگر و دانشجو) در مجلات علمی معتبر پذیرش شده و چاپ می گردد. ((حفظ حقوق معنوی صاحب اثر در اولویت فعالیت سایت دانشجوسرا می باشد))